ΠΟΙΟΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΧΑΡΗΚΕ ΠΟΥ ΕΧΑΣΕ ΤΙΣ ΕΚΛΟΓΕΣ Ο ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ; (2)

Τι είδε ο Θρακιώτης μειονοτικός στην Κωνσταντινούπολη;
- ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΡΩΜΕΪΚΟΣ ΜΕΙΟΝΟΤΙΚΟΣ ΕΘΝΙΚΙΣΜΟΣ;
- ΚΑΥΣΤΙΚΟΣ ΚΑΤΑ ΚΑΡΑΜΑΝΛΗ Ο ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ
- «ΣΤΕΙΛΑΜΕ ΑΠΟ ΕΔΩ ΣΤΗΝ ΘΡΑΚΗ ΕΝΑΝ ΔΙΚΟ ΜΑΣ»
- ΠΟΥ ΕΧΕΙ ΓΡΑΜΜΕΝΑ ΤΑ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΑ ΤΗΣ ΡΩΜΕΪΚΗΣ ΜΕΙΟΝΟΤΗΤΑΣ Η ΕΛΛΑΔΑ;
Σε παλαιότερη ανάρτηση είχαμε θέσει το ερώτημα του τίτλου και δημοσιεύσαμε ένα απόσπασμα από άρθρο του Ιμπράμ Ονσούνογλου, ψυχιάτρου και μέλους της μουσλουμανικής μειονότητας της Θράκης. Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο μειονοτικό περιοδικό «Αζινλίκτσα» στις αρχές του 2009. Ο τίτλος του άρθρου, που θίγει διαχρονικά ζητήματα, είναι: «Η κατανόηση των Ρωμιών της Πόλης και πέραν αυτού».
Ο κ. Ονσούνογλου αναφέρεται στην επίσκεψη που πραγματοποίησε ως μέλος μίας αντιπροσωπείας του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης, στην Κωνσταντινούπολη, τον Δεκέμβριο του 2008. Η αντιπροσωπεία επισκέφτηκε και τα Νοσοκομεία Βαλουκλή, όπου ο κ. Ονσούνογλου είχε μία ενδιαφέρουσα συνομιλία με τον πρόεδρο του ιδρύματος κ. Δημήτρη Καραγιάννη. Παραθέτουμε ένα μεγάλο απόσπασμα του άρθρου που αναφέρεται στην συνάντηση αυτή, αλλά περιλαμβάνει και τις κρίσεις του κ. Ονσούνογλου, για τους Ρωμιούς της Πόλης και την μειονοτική πολιτική της Ελλάδας.
Στο ίδιο απόσπασμα περιλαμβάνεται και το σημείο, που είχαμε δημοσιεύσει στην προηγούμενη ανάρτηση και το οποίο έδωσε την αφορμή για τον τίτλο μας. Αυτή τη φορά δημοσιεύουμε το απόσπασμα συμπληρωμένο στα σημεία που είχαμε …αποσιωπητικά. Αν και δεν νομίζουμε να δυσκολεύτηκαν οι αναγνώστες μας να καταλάβουν τα ονόματα που καλύπτονταν από τα αποσιωπητικά.

Γράφει ο κ. Ονσούνογλου:
«…Την αντιπροσωπεία μας υποδέχθηκε ο πρόεδρος του ιδρύματος Βαλουκλή Δημήτριος Καραγιάννης. Μας πληροφόρησε, για την ιστορία, τις μονάδες και τις εργασίες του ιδρύματος. Επίσης μας εξήγησε τα προβλήματα, τις δυσκολίες και τα παράπονα της Ρωμέϊκης μειονότητας. Η δική μου παρουσία στην αντιπροσωπεία, ενός μέλους της Τουρκικής μειονότητας, προσανατόλισε ανάλογα την συζήτηση κι έγινε η αιτία να παραταθεί αρκετά η κουβέντα. Όταν φεύγαμε δώρισε στα μέλη της αντιπροσωπείας από ένα τόμο πολυτελούς λευκώματος που εκδόθηκε με αφορμή τα 250 χρόνια του ιδρύματος. Σε μένα έδωσε δύο, στην Ελληνική και την Τουρκική.
Ο Καραγιάννης δεν είναι από τους Φαναριώτες Ρωμιούς, είναι Κερασούντιος στην καταγωγή, όμως αποτελεί τυπικό αντιπροσωπευτικό δείγμα της Φαναριώτικης Ρωμέϊκης κουλτούρας.
Ν’ αναφέρουμε ποιες είναι οι ιδιότητες αυτής της κουλτούρας; Θα μπορούσαμε να την αποκαλέσουμε και ως Ρωμέϊκο μειονοτικό εθνικισμό. Βρίσκεται σε απόσταση από τον Ελληνικό εθνικισμό. Στην πραγματικότητα το πέρασμα στον ελληνικό εθνικισμό είναι πολύ εύκολο. Αυτό το παρατηρούμε στους Ρωμιούς που αποχώρησαν - διέφυγαν από την Τουρκία. Ίσως όχι σε όλους, όμως στην μεγάλη πλειοψηφία τους. Όμως στην αυθεντική Ρωμέϊκη κουλτούρα η απόσταση από τον Ελληνικό εθνικισμό είναι εμφανής.
Στο πλαίσιο αυτό ο Καραγιάννης, για παράδειγμα μπροστά στην Ελληνική αντιπροσωπεία δεν δίστασσε να επικρίνει την πολιτική της Ελλάδας και του Μακαρίου στο Κυπριακό. Επειδή δεν πίστευαν σε μία ανεξάρτητη και συνεταιρική Κύπρο. Είναι γενικότερη η εντύπωση στους Ρωμιούς της Πόλης, ότι η πηγή της ατυχίας τους είναι το Κυπριακό πρόβλημα και τα λάθη της Ελληνικής πλευράς. Αυτό το γνώριζα. Ο Καραγιάννης το επιβεβαίωσε άλλη μία φορά.


Ξέρετε ότι υπάρχει ένα σύνθημα της εφημερίδας «Στόχος» που λέει «Έλληνες! Μην ξεχνάτε, πρωτεύουσα της Ελλάδας είναι η Κωνσταντινούπολη». Αυτό το σύνθημα που κανείς πλέον δεν το υιοθετεί, όλοι το ειρωνεύονται ως ακραίο και ανόητο, όμως κανένας δεν θέλει να το καταδικάσει και συνεχίζει να χαϊδεύει τ’ αυτιά όλων. Βέβαια δεν μπορεί να γίνει λόγος πλέον για αντανάκλαση αυτού του συνθήματος στους Ρωμιούς της Πόλης, ως βρικολάκιασμα της Μεγάλης Ιδέας με την αλυτρωτική, ρεβανσιστική και επεκτατική της διάσταση. Όμως υπάρχουν κάποια ίχνη από τότε που έως πριν 80 χρόνια η Πόλη και οι Ρωμιοί της Πόλης, θεωρούντο η μητρόπολη του Ελληνισμού. Αυτή η κατάσταση φανερώνεται κυρίως, με την υπερήφανη στάση απέναντι στο εθνικό κέντρο και την προσμονή σεβασμού από αυτό.
Πριν μερικά χρόνια στην φιλονικία του με τον αείμνηστο Αρχιεπίσκοπο Χριστόδουλο, ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος κινήθηκε με αυτή την αίσθηση υπερηφάνειας.
Όλοι μας απορήσαμε όταν ο Καραγιάννης κατά την συνομιλία μας, χωρίς να υπάρξει κάποια αφορμή άρχισε να επικρίνει τον Έλληνα πρωθυπουργό Καραμανλή. Δεν ήταν απλά επικριτικός αλλά ιδιαίτερα καυστικός. Δεν ήταν δυνατό να μην ενοχληθούν οι δύο διορισμένοι από την κυβέρνηση διοικητές υγείας, που συμμετείχαν στην επιτροπή. Δεν αργήσαμε να καταλάβουμε την αιτία της οργής του Καραγιάννη.
Είπε «…το ξέρετε πόσες φορές ήρθε ο Καραμανλής στην Πόλη, ούτε μία φορά δεν επισκέφτηκε εδώ αυτό τον χώρο». Το ίδρυμα Βαλουκλή είναι το καμάρι της Ρωμέϊκης κοινότητας και ο Καραγιάννης είναι ο άνθρωπος που το νοικοκύρεψε και το εκσυγχρόνισε. Ο πρωθυπουργός Καραμανλής δεν επέδειξε τον δέοντα σεβασμό. «Ενώ ο Σημίτης έκανε τρεις επισκέψεις εδώ. Η κυρία Σημίτη ήρθε έξη φορές. Ο Γιώργος Παπανδρέου πέντε φορές…»
Ο Καραγιάννης παραπονέθηκε «σαν Ρωμέϊκη κοινότητα μείναμε 1200 άτομα». Εξέφρασα την αντίρρηση μου. «Όχι και τόσο». Διότι γνωρίζω ότι σταμάτησε η μετανάστευση. Παρατηρείται η επιστροφή έστω ελάχιστων Ρωμιών στην Πόλη. Τα τελευταία χρόνια οι Έλληνες που εγκαταστάθηκαν στην Πόλη για επαγγελματικούς λόγους και αναμίχθηκαν με την Ρωμέϊκη κοινότητα, ξεπερνούν τους 200. Υπάρχουν δεκάδες χιλιάδες Ρωμιοί που ζουν στο εξωτερικό και συνεχίζουν να διατηρούν την Τουρκική υπηκοότητα. Ένα μέρος αυτών σκέφτεται να επιστρέψει και θα επιστρέψει. Η Ρωμέϊκη κοινότητα ενισχύεται αριθμητικά με τους Συριανούς Χριστιανούς. Τις προάλλες ο Βαρθολομαίος στα θυρανοίξια μίας εκκλησίας στην ανατολική ακτή εκφώνησε ένα λόγο σκέτο δηλητήριο: «Δεν θα εξαφανιστούμε!». Όμως κι εγώ σε πείσμα θίγω ένα ευαίσθητο θέμα: «Υπάρχουν μερικές χιλιάδες Ρωμιοί που έχουν κάνει μικτούς γάμους. Όμως εσείς τους απωθείτε και δεν τους θεωρείται μέλη της κοινότητας». Αντέδρασε έντονα ο Καραγιάννης: «Δεν υπάρχει κάτι τέτοιο!». «Εγώ δεν το λέω αυτό. Σε μία συγκέντρωση το άκουσα από έναν Ρωμιό. Όσοι κάνουν μικτούς γάμους αντιμετωπίζουν μία τέτοια ρατσιστική στάση.». «Δεν συμβαίνει αυτό. Και η σύζυγος μου που απεβίωσε προ διετίας ήταν Τουρκάλα. Εμένα κανείς δεν με απέβαλλε από την κοινότητα. Μάλιστα εγώ έκανα μέλος της κοινότητας την σύζυγο μου που ήταν Τουρκάλα». Μου ήρθε να του πω «γιατί όχι αν η σύζυγος έγινε Ορθόδοξη» αλλά το απέφυγα για να μην προκαλέσω ψυχρότητα…»


Σε κάποιο άλλο σημείο του εκτενούς άρθρου γράφει ο κ. Ονσούνογλου σχετικά με την συνομιλία που είχε με τον κ. Καραγιάννη.
«…Δοθείσης ευκαιρίας δεν απέφυγε να εκφράσει την πίστη του στο Τουρκικό κράτος. Σε κάποιο σημείο γυρνάει και μου λέει στα τουρκικά «Στην Θράκη σας στείλαμε κάποιον από εδώ». Στην αρχή δεν κατάλαβα. Ποίον να έστειλαν; Τον «Αλέκο» μού συμπλήρωσε. Εννοούσε τον πρέσβη Αλέξη Αλεξανδρή που από Γεν. Πρόξενος της Ελλάδας στην Πόλη διορίστηκε πρόσφατα προϊστάμενος «Πολιτικών Υποθέσεων» στην Θράκη. Ο Αλεξανδρής είναι ένας διπλωμάτης που κατάγεται από την Ρωμέϊκη κοινότητα της Πόλης. Εδώ αυτό που μου έκανε εντύπωση ήταν ότι λέγοντας «στείλαμε» τον υιοθετούσε. Σαν να θεωρούσε τον Αλεξανδρή ως πρεσβευτή της Πολίτικης Ρωμέϊκης Μειονότητας. Αυτό σημαίνει ότι ο Αλεξανδρής επιφορτίζεται και με νέα καθήκοντα. Θα δοκιμαστεί και ως πρεσβευτής των Ρωμιών Πολιτών…
Αυτό που δυσκολεύεται να κατανοήσει η αντιπροσωπεία από την Θεσσαλονίκη είναι ότι όπως είπε ο Καραγιάννης εκλέχτηκε στην διοίκηση του Νοσοκομείου Βαλουκλή με γενικές εκλογές που έγιναν στην Ρωμέϊκη κοινότητα. Δεν μπορούσαν να φανταστούν ότι μπορεί να ακολουθείται μία παρόμοια δημοκρατική διαδικασία.
Παρά τα όποια παράπονα εκφράζονται, στα Ρωμέϊκα βακούφια γίνονται εκλογές. Στην δική μας Μειονότητα επί 40 χρόνια δεν γίνονται παρ’ ό,τι προβλέπονται στον νόμο και η κρατική Διοίκηση κάνει ότι μπορεί για να στραγγαλίσει και να αδρανοποιήσει τα βακούφια.
Μπορούμε να σκεφτούμε ότι δεν διαγράφεται από την κρατική λογική η αρχή της αμοιβαιότητας, παρ’ ό,τι σε γενικές γραμμές είναι αποδεκτό ότι αντίκειται στο δίκαιο.
Η βακουφική περιουσία της Ρωμέϊκης μειονότητας είναι ασύγκριτα πολλαπλάσιας αξίας από αυτή της Τουρκικής μειονότητας. Το γεγονός αυτό περίπου αχρηστεύει το όπλο αντιποίνων της Ελλάδας στο θέμα των βακουφίων. Τουλάχιστον τα συμφέροντα της Ρωμέϊκης μειονότητας και της Ελλάδας, αποτρέπει την προσφυγή σε αντίποινα στο θέμα αυτό. Αντιθέτως τα συμφέροντα αυτά επιβάλλουν την αναγνώριση των όσο το δυνατόν μεγαλύτερων ελευθεριών στα βακούφια της Τουρκικής μειονότητας. Και η Τουρκία, αν όχι τελείως έστω εν μέρει θα υποχρεωθεί να αναγνωρίσει τις ίδιες ελευθερίες ή θα χαλαρώσει τις πιέσεις στα Ρωμέϊκα βακούφια. Δεν χρειάζεται να είσαι έξυπνος για να το σκεφτείς αυτό. Επομένως πώς μπορεί να εξηγηθεί η ασφυκτική βακουφική πολιτική που ακολουθεί η Ελλάδα επί 40 χρόνια. Είναι προφανές ότι η βλακεία είναι απύθμενη. Εκτός αν η Ελλάδα γράφει στα παλαιότερα των υποδημάτων της τα συμφέροντα της Ρωμέϊκης μειονότητας. Και αποτελεί, κατά προτεραιότητα στόχος της πολιτικής της, η αδρανοποίηση της Τουρκικής Μειονότητας. Γι’ αυτό λέω, ότι είναι απαραίτητη η επικοινωνία και η αλληλεγγύη μεταξύ των δύο μειονοτήτων.»


Ορισμένα απ’ όσα γράφει ο κ. Ονσούνογλου απέχουν από την πραγματικότητα. Όμως κάποιες από τις παρατηρήσεις του, κυρίως για τον τρόπο που αντιμετωπίζει η Ελλάδα την Πολίτικη Ρωμιοσύνη, παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Ειδικά στις μέρες μας που κάποιοι εξ Ελλάδος, συστηματικά προσπαθούν να μας πείσουν ότι «η Ρωμιοσύνη της Πόλης είναι μία τελειωμένη υπόθεση».