Η συνεργάτιδα της Milliyet Ασλί Αϊντίντασμπας στο φύλλο της εφημερίδας της 6/12/2009 και στην πρώτη σελίδα με τον τίτλο «Σαν αστείο», και στη συνέχεια στις εσωτερικές με τον τίτλο «Το κτήριο, για το οποίο συνεχίζεται δίκη, δόθηκε στην Ε.Ε.» γράφει ότι αποκαλύφθηκε πως το κτήριο, το οποίο δόθηκε στη Γενική Γραμματεία της Τουρκίας επί θεμάτων Ε.Ε. στην περιοχή Ορτάκιοϊ [Μεσοχώρι] της Κων/πολης, βρίσκεται στο δρόμο του ΕΔΑΔ, διότι πρόκειται για ένα ιστορικό κτήριο, ένα ρωμαίικο ακίνητο, το οποίο κρατικοποιήθηκε το 1999.
Το Ίδρυμα της Εκκλησίας του Αγίου Φωκά του Ορτάκιοϊ πήγε στα δικαστήρια με το Δήμο Κων/πολης αντιδρώντας στην κρατικοποίησή του. Λίγο πιο πέρα από το κτήριο αυτό στο Ορτάκιοϊ, που δόθηκε στη Γενική Γραμματεία και εγκαινιάστηκε προχθές, υπάρχουν οθωμανικά λουτρά, μια ιστορική συναγωγή και μια εκκλησία. Το ιστορικό κτήριο αποτελεί κατά κάποιο τρόπο ένα σύμβολο της «Συμμαχίας των Πολιτισμών».
Μια ηλιόλουστη μέρα του Νοεμβρίου δημοσιογράφοι, διπλωμάτες και επιχειρηματίες συγκεντρώθηκαν στον πίσω κήπο του κτηρίου, που εγκαινιάστηκε ως Γενική Γραμματεία της Τουρκίας επί θεμάτων Ε.Ε.. Τα εγκαίνια έγιναν από τον Π/Θ Ερντογάν. Το κτήριο είναι σημαντικό, διότι στεγάζει το σκέλος Κων/πολης της τουρκικής εκείνης υπηρεσίας [Γενική Γραμματεία] που θα εντάξει την Τουρκία στην Ευρώπη.
Θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως «συνάντηση των πολιτισμών». Το μοναδικό πρόβλημα είναι ότι το κτήριο, που επελέγη ως Κέντρο της Ε.Ε. στην Κων/πολη, βρίσκεται στο δρόμο για το ΕΔΑΔ.
Το εν λόγω κτήριο, το οποίο ήταν ένα ρωμαίικο σχολείο υπαγόμενο στο Ευαγές Ίδρυμα της Εκκλησίας του Αγίου Φωκά στο Μεσοχώρι, κρατικοποιήθηκε το 1999. Το Ευαγές Ίδρυμα αντιδρώντας έφερε το θέμα στην τουρκική δικαιοσύνη. Αυτή τη στιγμή φέρεται να ανήκει στο Δήμο Κων/πολης, αλλά η δίκη συνεχίζεται. Επειδή, ως επί το πλείστον, από τα τουρκικά δικαστήρια δεν προκύπτει αποτέλεσμα υπέρ των Βακουφικών Ιδρυμάτων, οι διοικούντες το Ευαγές Ίδρυμα ετοιμάζονται στην επόμενη φάση να φέρουν το θέμα στο ΕΔΑΔ.
Ο Υπουργός Επικρατείας, αρμόδιος για τις διαπραγματεύσεις με την Ε.Ε. Εγκεμέν Μπαγίς, που ενεπλάκη στην υπόθεση, όταν την τελευταία στιγμή προέκυψε ότι υπάρχει κάποιο θέμα με τη νομική κατάσταση του κτηρίου, πριν από τα εγκαίνια έστειλε εκπρόσωπο στο Πατριαρχείο και στα Ρωμαίικα Βακούφια και έδωσε το εξής μήνυμα: «Σεβόμαστε το δίκαιο. Η ενταξιακή διαδικασία με την Ε.Ε. υπάρχει για την επίλυση και των προβλημάτων των Ρωμιών. Στην περίπτωση που η δίκη λήξει υπέρ σας, τότε μπορούμε να κάνουμε το συμβόλαιο ενοικίασης με εσάς ή, αν θέλετε, να φύγουμε από το κτήριο».
Επίσης, ο Τούρκος Υπουργός είπε στην εφημερίδα, υπογραμμίζοντας τη σημασία των εγκαινίων που έγιναν από τον Π/Θ Ερντογάν, τα εξής: «Εμείς σεβόμαστε το δίκαιο. Το κτήριο αυτό είναι ένας χώρος, στον οποίο θα επιλυθούν τα προβλήματα όλων των πολιτών μας, συμπεριλαμβανομένων και των Ρωμιών αδερφών μας».
Ο Υπουργός Μπαγίς και κατά την ομιλία του στα εγκαίνια, τονίζοντας ότι το εν λόγω κτήριο είναι ένα παλιό ρωμαίικο σχολείο, είπε: «Το Κέντρο αυτό θα γίνει ένας χώρος, στον οποίο η Κων/πολη και οι κάτοικοί της θα μοιραστούν με τις ευρωπαϊκές πόλεις τα κοινά τους ιδεώδη για το μέλλον».
Η δημοσιογράφος, στη συνέχεια, γράφει ότι το αστείο της υπόθεσης είναι πως το εν λόγω κτήριο αγγίζει το Υπουργείο [Γενική Γραμματεία], από το οποίο οι μειονότητες περιμένουν πολλά, και μάλιστα έναν από τους πολιτικούς, τον οποίο αισθάνονται πιο κοντά τους.
Ο Υπουργός Μπαγίς, που είναι βουλευτής Κων/πολης του AKP, είναι ένας από τους πολιτικούς του κυβερνώντος κόμματος, ο οποίος ενδιαφέρεται σε μεγάλο βαθμό για τα μειονοτικά προβλήματα. Αυτό δε φέρνει σε δύσκολη θέση τη ρωμαίικη κοινότητα. Στην τελετή των εγκαινίων υπήρχαν καλυμμένες κυρίες, διπλωμάτες, οι εργαζόμενοι στη Γενική Γραμματεία, διάφορα ονόματα από τη ρωμαίικη και την αρμενική κοινότητα, καθώς και εκπρόσωπος του Πατριάρχη “Φαναρίου” Βαρθολομαίου.
Ο εκπρόσωπος των Βακουφίων της κοινότητας κ. Λάκης Βίγκας, σχετικά με την κατάσταση που προέκυψε, είπε: «Για μας προκύπτει μια κατάσταση πολύ δύσκολη. Διότι ο Μπαγίς είναι ένας από τους Υπουργούς, ο οποίος ενδιαφέρθηκε ιδιαίτερα για μας, και το Υπουργείο αυτό είναι το Υπουργείο, στο οποίο αποδίδουμε μεγάλη σημασία. Θέλαμε πολύ να εκπροσωπηθεί η Γενική Γραμματεία επί θεμάτων Ε.Ε. στην Κων/πολη. Έχουμε μεγάλες προσδοκίες από το χρονοδιάγραμμα της Ε.Ε.. Το Υπουργείο αυτό θα αποτελέσει γέφυρα και για τα δικά μας προβλήματα. Η μοναδική μας ευαισθησία είναι η διατήρηση του δικαιώματος της ιδιοκτησίας. Μακάρι το δικαίωμα ιδιοκτησίας να περάσει στο Ίδρυμά μας και να παραχωρήσει [το Ίδρυμα] το κτήριο στη Γενική Γραμματεία της Ε.Ε.».
Η ιδιοκτησία του κτηρίου, που είναι υπό συζήτηση, είναι του Δήμου της Κων/πολης. Η συγκεκριμένη Γενική Γραμματεία, της οποίας η έδρα βρίσκεται στην Άγκυρα, αναζήτησε κάποιο κτήριο για τη φιλοξενία των ξένων που θα έρχονται στην Κων/πολη και ο Δήμος παραχώρησε αυτό το κτήριο. Οι αρμόδιοι του Ιδρύματος λένε πως η δίκη μπορεί να διαρκέσει ένα ακόμη χρόνο, αλλά επειδή και σε παρόμοιες προηγούμενες δίκες ελήφθησαν αποφάσεις [από τα τουρκικά δικαστήρια] εναντίον των Ευαγών Ιδρυμάτων, η προσδοκία και αυτή τη φορά είναι προς αυτή τη κατεύθυνση
