Αξίζει ιδιαίτερης προσοχής, το απόσπασμα της ομιλίας του κ. Στέλιου Ροΐδη στην 2η ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΕΠΙΤΡΟΠΩΝ, που αναφέρεται στον συντονισμό και τον έλεγχο των κοινοτήτων και ιδρυμάτων μας.
Η αναφορά αποκτά μεγαλύτερη αξία, ενόψει και της ίδρυσης του νέου συντονιστικού φορέα. Το ερώτημα που ανακύπτει είναι εάν ο φορέας θ’ αντιμετωπίσει και το ακανθώδες θέμα του οικονομικού ελέγχου των ομογενειακών βακουφίων. Εκ του υπαρχόντος θεσμικού πλαισίου δεν παρέχεται αυτή η δυνατότητα. Από την άλλη, ο νέος βακουφικός νόμος δίνει στα βακούφια σημαντικό περιθώριο για ν’ αξιοποιήσουν την ακίνητη περιουσία τους.
Η νέα κατάσταση αναμένεται να διαμορφώσει ένα εντελώς διαφορετικό επίπεδο οικονομικής ευρωστίας στις κοινότητες που διαθέτουν ακίνητη περιουσία. Αυτό το νέο δεδομένο μεγαλώνει την ανάγκη για αποτελεσματικό κοινωνικό έλεγχο των ομογενειακών βακουφίων.
Η πρόβλεψη του βακουφικού νόμου, για επανάληψη των εκλογών στα διοικητικά σώματα των βακουφίων κάθε τέσσερα χρόνια, είναι ένας τρόπος για ν’ αποφεύγονται τα «παρατράγουδα» που συνέβαιναν στο παρελθόν. Όμως ο βακουφικός νόμος, δεν προβλέπει διαδικασίες γενικής συνέλευσης και οικονομικού απολογισμού εντός των κοινοτήτων και ιδρυμάτων.
Ο κ. Ροΐδης στην ομιλία του αναφέρθηκε εκτενώς στον διοικητικό μηχανισμό της Ομογένειας, όπως ίσχυε μέχρι πριν μερικές δεκαετίες και κατέθεσε μία πρόταση, για την αντιμετώπιση των θεσμικών ελλείψεων που υπάρχουν στο βακουφικό νόμο. Παρακάτω δημοσιεύουμε το σχετικό απόσπασμα:
«…Όταν καταργήθηκαν οι Κεντρικές Εφορείες αυτόματα εξαφανίστηκε και η δυνατότητα συντονισμού και ελέγχου.
Όλοι γνωρίζουμε ότι καμιά κοινωνία ανθρώπων σ’ αυτόν τον κόσμο, σε όλον τον κόσμο, δεν αποτελείται μόνον από αγγέλους. Είναι βέβαιο ότι παντού και πάντοτε απαιτείται ένας έλεγχος. Έστω και για να αποτραπούν ενδεχόμενα λάθη.
Το πολύ σοβαρό αυτό πρόβλημα δεν αντιμετωπίζεται ούτε με συμβουλές ούτε και με ευχολόγια.
Αντιμετωπίζεται με μια σωστά δομημένη «εποπτική αρχή» που θα συντονίζει και θα ελέγχει τα πάντα.
Αυτόν τον σκοπό επιτύγχαναν οι Κεντρικές Εφορείες.
Όταν καταργήθηκαν, αν προσθέσουμε ότι και τη δυσμενή ατμόσφαιρα που ήταν αναπόφευκτο να δημιουργηθεί, η οποία συνετέλεσε στην κάποια αποχή των ικανών από τα Κοινά, ήταν επόμενο να διαχυθεί παντού ένα αλαλούμ.
Ήταν πολύ φυσικό, εφόσον έλειψε ο συντονισμός, να παρουσιάζονται φαινόμενα αυθαιρεσίας. Όπως θα έλεγε ο κάθε Τούρκος: «Her kafadan bir ses çıkıyordu».
Ισχυρίζομαι, λοιπόν, ότι πέρα από τους διωγμούς συνετέλεσε στην διάλυση του στοιχείου μας και αυτή η απουσία συντονισμού και ελεγκτικού μηχανισμού.
Στο σημείο αυτό επικεντρώνω την προσοχή μου σήμερα και ισχυρίζομαι ότι μάς χρειάζεται μια ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΞΟΥΣΙΑ
Ξέρω πολύ καλά ότι ο Βακουφικός νόμος δεν δίνει αυτήν την δυνατότητα. Θέτω, λοιπόν, στην κρίση σας την ακόλουθη πρότασή μου:
Εφόσον δεν είναι δυνατόν να εκλέξουμε ένα Κεντρικό Διοικ. Συμβούλιο με πλήρη ισχύ, μπορούμε να καταφύγουμε σε μια «συμφωνία κυρίων».
Δηλαδή όλα τα σημερινά Διοικητικά σώματα, εκκλησιών, σχολών κ.λ.π. να δηλώσουν σαφώς και γραπτώς, δηλαδή να προσυπογράψουν δια των εκπροσώπων τους αυτήν την λεγόμενη «ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΚΥΡΙΩΝ», ότι θα πειθαρχούν στις αποφάσεις του Οργάνου που πάει να δημιουργηθεί και που το καταστατικό του θα συζητηθεί στη συνέχεια.
Βέβαια μια τέτοια συμφωνία δεν είναι απόλυτα κατοχυρωμένη από τον Νόμο. Θέλω να πιστεύω όμως ότι κάθε στοιχειωδώς έντιμος άνθρωπος σέβεται τη υπογραφή του. Είναι δυνατόν, όταν συμπεριφερόμαστε με σωφροσύνη και εντιμότητα να πλησιάσουμε στον τελικό σκοπό.
Τα υπόλοιπα μπορούν να συζητηθούν κατά την συζήτηση του καταστατικού που θα ακολουθήσει.»
