ΣΥΝΕΝΤΕΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΔΗΜΗΤΡΗ ΓΚΕΛΝΤΗ: Καμία υπόθεση δεν είναι χαμένη...

Η "Ανατολή" επανειλημμένα έχει αναφερθεί στην "υπόθεση Πιστικά" και την εξέλιξη της. Στο τεύχος Οκτωβρίου 2007 δημοσίευσε μία εκτενή συνέντευξη με τον δικηγόρο της υπόθεσης κ. Δημήτρη Γκελντή.

Ο κ. Γκελντής μίλησε για ένα ευρύ φάσμα θεμάτων που αφορούν της ελληνικές περιουσίες οι οποίες έχουν δημευτεί από το τουρκικό κράτος. Όσα είχε πει τότε διατηρούν την επικαιρότητα τους και σήμερα. Το μόνο σημείο που πλέον έχει διαφοροποιηθεί είναι η δικαίωση των αδελφών Φωκά, στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπινων Δικαιωμάτων. Μία δικαίωση η οποία ελπίζουμε να ανοίξει το δρόμο για θετικές εξελίξεις. Ο δρόμος αυτός όμως δεν θα είναι ούτε σύντομος ούτε εύκολος.
Παρακάτω δημοσιεύουμε εκτενή αποσπάσματα της συνέντευξης:


Ο ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΓΚΛΕΝΤΗΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΔΗΜΕΥΣΕΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΠΕΡΙΟΥΣΙΩΝ ΣΤΗΝ ΤΟΥΡΚΙΑ

Διεκδικούμε την αξιοπρέπεια μας

Ερώτηση: Κύριε Δημήτρη Γκελντή, ως δικηγόρος εκπροσωπείτε τους Έλληνες υπηκόους αδελφούς Φωκά στο ΕΔΑΔ, στην υπόθεση τους κατά Τουρκίας (αρ. 31206/02). Θα θέλαμε να μας υπενθυμίσετε ποια παραβίαση δικαιώματος αφορά η υπόθεση και σε ποιο σημείο βρίσκεται η εξέλιξη της;

Απάντηση: Η υπόθεση των Αφών Φωκά εισαγωγικά θα ήθελα να αναφέρω ότι έχει τα χαρακτηριστικά όλων σχεδόν των υποθέσεων που αφορούν τις δημεύσεις ακινήτων που έχει κάνει κατά καιρούς το Τουρκικό κράτος σε βάρος της Ελληνικής μειονότητας και είναι λογικό όλοι να βλέπουν την υπόθεση των Αφών Φωκά ως την προσωπική τους εμπειρία. Η υπόθεση των Αφών Φωκά είναι μία τυπική υπόθεση στέρησης από πλευράς Τουρκικού Κράτους του κληρονομικού τους δικαιώματος αφού στις δίκες που έγιναν στην Τουρκία δεν επετράπη στους Αφούς Φωκά να κληρονομήσουν την αδελφή τους Πολυξένη Πιστικά.
Oι παραβιάσεις του Τουρκικού Κράτους κατά των Αφών Φωκά είναι τρεις σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων όπως τις εκθέτουμε στην προσφυγή μας στο ΕΔΑΔ:
(i). Το θέμα ενώπιον του Τουρκικού Δικαστηρίου ήταν κατά πόσο οι Αφοί Φωκά εξαιρούνται (επειδή είναι Έλληνες υπήκοοι) από το δικαίωμα τους να κληρονομήσουν την αδελφή τους. Πριν αποφασίσει το Δικαστήριο ζήτησε, μεταξύ άλλων την γνώμη του Υπουργείου Εξωτερικών της Τουρκίας σχετικά με την ύπαρξη της αρχής της αμοιβαιότητας μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας. Σημειώνω ότι η διαδικασία αυτή δεν συνιστά δίκαιη δίκη από ανεξάρτητο και αμερόληπτο Δικαστήριο λόγω της προαναφερόμενης επέμβασης της Τουρκικής Κυβέρνησης.
(ii). Το δικαίωμα των Αφών Φωκά να κληρονομήσουν την περιουσία της αδελφής τους συνιστά μέρος των οικογενειακών δικαιωμάτων τα οποία είναι συνυφασμένα με την οικογενειακή ζωή.
(iii). Η συνεχιζόμενη και απόλυτη επέμβαση στο δικαίωμα των Αφών Φωκά για πρόσβαση και έλεγχο της περιουσίας που είχαν αποκτήσει δικαιώματα με τον θάνατο της αδελφής τους και η de facto αποστέρηση χωρίς την πιθανότητα εξασφάλισης θεραπείας είναι ξεκάθαρη παραβίαση του δικαιώματος ειρηνικής απόλαυσης της περιουσίας τους.
Οι τρεις προαναφερόμενες παραβιάσεις τελούν σε συνάρτηση με το γεγονός ότι οι Αφοί Φωκά είναι Έλληνες υπήκοοι και Χριστιανοί Ορθόδοξοι. Αυτή η δυσμενής διάκριση συνιστά παραβίαση.

Ερώτηση: Πληροφορηθήκαμε ότι το ΕΔΑΔ κάλεσε την Τουρκία να εξετάσει το ενδεχόμενο συμβιβασμού στην «υπόθεση αδελφών Φωκά». Υπάρχει σχετικά κάτι νεότερο;

Απάντηση: Η υπόθεση των Αφών Φωκά έχει μπει πλέον στο τελευταίο στάδιο ενώπιον του ΕΔΑΔ. Με επιστολή που έλαβα από το ΕΔΑΔ η Τουρκική Κυβέρνηση μέχρι τις 22 Οκτωβρίου 2007 (η αρχική ημερομηνία ήταν 10 Σεπτεμβρίου αλλά η Τουρκία ζήτησε και πήρε την νόμιμη παράταση) καλείται να δώσει εξηγήσεις στο ΕΔΑΔ για τις παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων που της καταλογίζουμε.
Θετικό στοιχείο αποτελεί το γεγονός ότι το ΕΔΑΔ για πρώτη φορά σ' αυτό το στάδιο της διαδικασίας έχει καλέσει την Τουρκική Κυβέρνηση εντός της ίδιας προθεσμίας να δηλώσει αν επιθυμεί φιλικό συμβιβασμό με τους Αφούς Φωκά, κάτι που έχει ζητήσει και από εμάς ενώ ταυτόχρονα μας ζητήθηκε να εκτιμήσουμε το ύψος της περιουσίας την οποία διεκδικούμε ως αποζημίωση.
Η Ελληνική Κυβέρνηση επειδή οι Αφοί Φωκά είναι Έλληνες υπήκοοι έχει κληθεί και δήλωσε ότι θα συμμετάσχει στην δίκη.
Η αίσθησή μου είναι ότι το ΕΔΑΔ θα προχωρήσει σε δίκη γρήγορη, μέσα στο 2008 θα έχουμε πιστεύω και απόφαση, για να αποτελέσει και αυτή η υπόθεση δεδικασμένο για άλλες παρόμοιες υποθέσεις.

Ερώτηση: Υπάρχουν άλλες υποθέσεις που εκκρεμούν στο ΕΔΑΔ, οι οποίες παρουσιάζουν ομοιότητα με την δική σας;

Απάντηση: Οι περισσότερες δημεύσεις των ακινήτων που έχει προχωρήσει η Τουρκία σαφώς και έχουν τα ίδια χαρακτηριστικά με την υπόθεση των Αφών Φωκά. Στο ΕΔΑΔ δεν νομίζω να υπάρχουν περισσότερες από 3 προσφυγές.

Ερώτηση: Στις 27 Μαρτίου 2007 εκδόθηκε από το ΕΔΑΔ η απόφαση για την «υπόθεση Αποστολίδη». Αυτή η υπόθεση ανήκει στην ίδια κατηγορία με την δική σας; Γνωρίζουμε ποια είναι η εξέλιξη αυτής;

Απάντηση: Η υπόθεση Αποστολίδη έχει σαφώς τα ίδια χαρακτηριστικά και με την υπόθεση των Αφών Φωκά καθώς και με όλες τις περιπτώσεις στις οποίες η Τουρκία δήμευσε ακίνητα των Ελλήνων της Πόλης και η θετική της εξέλιξη αποτελεί απόφαση σταθμό για το τελικό μας σκοπό που είναι η Τουρκία να αποζημιώσει τους δικαιούχους των ακινήτων που έχει δημεύσει.

Ερώτηση: Στην εισαγωγή αναφερόμαστε στην «υποχρεωτική εκκαθάριση» που επιβάλλει το τουρκικό δημόσιο στα ακίνητα που κληρονομούν οι Έλληνες υπήκοοι. Γνωρίζετε πώς λειτουργεί αυτός ο μηχανισμός; Επίσης, στην προσπάθεια σας να εξαντλήσετε όλα τα ένδικα μέσα εντός της Τουρκίας, για την υπόθεση των αδελφών Φωκά, γνωρίσατε από κοντά την λειτουργία του νομικού συστήματος της χώρας αυτής. Θα θέλατε να μας το αξιολογήσετε πώς αντιμετωπίζει τα μειονοτικά δικαιώματα;

Απάντηση: Είναι γνωστό ότι:
1) Η Τουρκία επιδιώκει τον Ευρωπαϊκό προσανατολισμό της όχι όμως και τον πραγματικό εξευρωπαϊσμό της. Στα πλαίσια αυτά έχει ψηφίσει νόμους που περιλαμβάνονται στο 9o μεταρρυθμιστικό πακέτο μεταξύ των οποίων και ο νόμος 5444/2006 που μας ενδιαφέρει και διαχωρίζει τους ξένους υπηκόους με βάση την αρχή της αμοιβαιότητας (αρχή που δεν απαντάται σε καμία ευρωπαϊκή σύμβαση). Σύμφωνα με την αρχή αυτή που ουσιαστικά φωτογραφίζει τους Έλληνες υπηκόους (αλλά και μειονότητες όπως οι Αρμένιοι και οι Εβραίοι) ευνουχίζεται το κληρονομικό τους δικαίωμα. Π.χ. σύμφωνα με τον νόμο αν κάποιος πεθάνει αναγνωρίζονται οι κληρονόμοι του (βελτίωση σε σχέση με τις προ ετών δημεύσεις περιουσιών που γίνονταν) και ταυτόχρονα τα ακίνητα τίθενται σε καθεστώς δήμευσης με το Υπουργείο Οικονομικών να αποζημιώνει τους κληρονόμους, φυσικά πολύ πιο κάτω από τις πραγματικές αξίες των ακινήτων (θεωρώ ότι η αποζημίωση κυμαίνεται στο 1/5 - 1/8 της πραγματικής αξίας). Ο νόμος αυτός παραβιάζει το "ευρωπαϊκό κεκτημένο".
Ποιές είναι οι παρενέργειες του νόμου:
1-α) Στην παρούσα φάση ο νόμος αγγίζει όσους σήμερα εμφανίζονται στο Τουρκικό Κτηματολόγιο ως ιδιοκτήτες ακινήτων. Φυσικά δημιουργείται μεγάλη αναστάτωση για όλους αυτούς τους Έλληνες που πρόσφατα αγόρασαν ακίνητα στην Τουρκία θεωρώντας την καλή αγορά. Μάλιστα ο νόμος ισχύει για όλη την Τουρκική Επικράτεια.
1-β) Στην Τουρκία σήμερα έχουν εγκατασταθεί 76 επιχειρήσεις Ελληνικών συμφερόντων και ο νόμος 5444/2006 ισχύει και για τις εταιρίες που εμφανίζουν ακίνητα σε φυσικά πρόσωπα που είναι Έλληνες με τις ίδιες παρενέργειες. Αλήθεια το Ελληνικό ΥΠΕΞ έχει διασφαλίσει την ομαλή λειτουργία αυτών των εταιριών;
2) Είναι γνωστό η Τουρκία στην Ευρωπαϊκή ενταξιακή της πορεία δεν ανησυχεί ιδιαίτερα για μια παραπομπή στην Χάγη αλλά για τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου σε τρία επίπεδα:
2-α) τις 1300 προσφυγές των Ελληνοκυπρίων.
2-β) την υπόθεση των Αφων Φωκά που θα ανοίξει τον δρόμο για άλλες αποζημιώσεις. Ενημερωτικά τα καταγεγραμμένα ακίνητα (ιδιωτικά) των Ελλήνων (τουρκικής ή Ελληνικής υπηκοόητας) που έχει δημεύσει κατά καιρούς η Τουρκία υπολογίζονται σε 11.900 και η αξία τους προσεγγίζει τα 14 δισ. Ευρώ.
2-γ) Τα βακούφια όπου η πρόσφατη απόφαση του ΕΔΑΔ δικαιώνει την Μεγάλη του Γένους Σχολή και ζητά από την Τουρκία να αποδώσει την Σιδερίδειο Σχολή που από το 1974 παράνομα κατέχει.
Με τα δεδομένα αυτά η Τουρκία επιδιώκει την ένταξη της στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα με "ανώδυνο τοκετό", με τις λιγότερες δυνατές οικονομικές απώλειες αλλά επιδιώκει να περιορίσει στο εσωτερικό της τις πιθανές φωνές αντίδρασης στην Ευρωπαϊκή Προοπτική της. Εκμεταλλευόμενη τον νόμο 5444/2006 όπου πλέον αναγνωρίζεται το κληρονομικό δικαίωμα προχωρεί με παρασκηνιακούς τρόπους στα δημευθέντα ακίνητα του 1964.
Στα πλαίσια αυτά από τον Απρίλιο του 2006, χρονική αφετηρία λήψης απόφασης από τους Συλλόγους των Κων/πολιτών σε ημερίδα στην οποία ήμουν ομιλητής με τον κο Χρυσοχοϊδη, για ατομικές προσφυγές στο ΕΔΑΔ κατά της Τουρκίας, κινείται (η Τουρκία) με Τούρκους επιχειρηματίες οι οποίοι βγάζουν αγγελίες σε Ελληνικές Ομογενειακές εφημερίδες, ότι αγοράζουν ακίνητα Ελλήνων στην Πόλη (ακόμη και ήδη δημευθέντα από το Τουρκικό Κράτος).
Ένα ακίνητο 100 τ.μ στην Πόλη αποτιμάται σε 400.000 - 500.000 δολ. Αυτό σημαίνει ότι στο ΕΔΑΔ μαζί με την απώλεια εισοδήματος και αποστέρηση χρήσης του δικαιούχου όλα αυτά τα χρόνια τα ποσά αποζημίωσης θα εκτιναχθούν στο 1.000.000 Ευρώ περίπου.
Γι' αυτό ακριβώς εμφανίζονται οι "Τούρκοι επιχειρηματίες" οι οποίοι έχουν μαζί τους μυστικούς χάρτες από το τουρκικό κτηματολόγιο πλησιάζουν δικαιούχους που έχασαν τις περιουσίες και τους αποζημιώνουν πολύ φτηνά σε σχέση με τις πραγματικές αξίες που δικαιούνται και τις αποζημιώσεις που θα πετύχουν στο ΕΔΑΔ. Έτσι η Τουρκία κάνει την δουλειά της χωρίς να εκτίθεται. Οι επιχειρηματίες, οι Τούρκοι ενεργούν ή για λογαριασμό τους ή για το Τουρκικό δημόσιο, σίγουρα όμως με την τουρκική κυβερνητική μηχανή σε πλήρη αρωγή για να επιτευχθούν και οι εμπράγματες μεταβιβάσεις.

Ερώτηση: Σε επιστολή που στείλατε προ μηνών στον αρμόδιο επίτροπο της Ε.Ε. κ. Όλι Ρεν, αναφέρετε ρητά ότι με τους περιορισμούς που επέβαλλε η Τουρκία στην κτήση κυριότητας με κληρονομική διαδοχή, παραβιάζεται η Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και το Πρώτο Πρόσθετο Πρωτόκολλο που αναφέρεται στις Θεμελιώδεις Ελευθερίες. Η ερώτηση είναι εάν ο κ. Ρεν και οι άλλοι θεσμικοί φορείς της Ε.Ε. έχουν αντιληφθεί ότι η Τουρκία με τα τεχνάσματα της παραβιάζει την σύμβαση που έχει υπογράψει η ίδια; Ποια ήταν η απάντηση του στην επιστολή σας;

Απάντηση: 1) Αφορμή για την επιστολή μου στον κο ΟΛΙ ΡΕΝ στάθηκε ο νόμος 5444/2006 τον οποίο κατήγγειλα τον Ιούλιο του 2006 στον αρμόδιο επίτροπο ότι δεν εναρμονίζεται με το «Ευρωπαϊκό κεκτημένο». Μάλιστα για το ίδιο θέμα συνεργάστηκα με τον ευρωβουλευτή του ΣΥΝ κο Παπαδημούλη ο οποίος κατέθεσε υπό μορφή ερώτησης την καταγγελία μου προς τον κο ΡΕΝ.
Η αλήθεια είναι ότι η πρώτη απάντηση του κου ΡΕΝ δεν μας ικανοποιούσε γιατί θεωρούσε ότι μπορεί να εφαρμοστεί η «αρχή της αμοιβαιότητας» στην περίπτωση απόκτησης ακινήτου με κληρονομική διαδοχή ανοίγοντας έτσι παράθυρο αυθαιρεσιών στο Τουρκικό Κράτος. Αναγκάστηκα να απαντήσω στο κο ΡΕΝ και εγώ ατομικά αλλά και με διευκρινιστική ερώτηση ο κος Παπαδημούλης ενώ ταυτόχρονα κοινοποίησα τις θέσεις μου στο ΕΔΑΔ. Είμαστε πολύ τυχεροί που το ΕΔΑΔ με αφορμή την υπόθεση Αποστολίδη συμπεριέλαβε στην απόφαση του και κρίνει τον νόμο 5444/2006 (θα μπορούσε να το αποφύγει γιατί δεν αποτελούσε αντικείμενο προσφυγής) τον οποίο θεωρεί μη εναρμονισμένο με την Ευρωπαϊκή Σύμβαση. Αυτό σημαίνει ότι όποιος προσφύγει στο ΕΔΑΔ έχοντας υποστεί συνέπειες από την εφαρμογή αυτού του νόμου θα δικαιωθεί.
2) Η Ε.Ε σαφώς και γνωρίζει τις αυθαιρεσίες του Τουρκικού Κράτους, μάλιστα σε συνεργασία με τους ευρωβουλευτές κο Αλαβάνο (τέως) και κο Παπαδημούλη πετύχαμε την καταδίκη της Τουρκίας για την υπόθεση των Αφών Φωκά σε δύο Ευρωπαϊκές Επιτροπές, την Επιτροπή Αναφορών και την Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Το δυστύχημα για την Ε.Ε είναι ότι δεν μπορεί να επιβάλλει κυρώσεις ή συνολικές ρυθμίσεις σε κράτος μη μέλος της Ε.Ε.
Μπορεί όμως να εξαναγκάσει την Τουρκία να σεβαστεί αποφάσεις ΕΔΑΔ με την απειλή διακοπής των ενταξιακών της διαπραγματεύσεων. Γι 'αυτό και η Τουρκία μέχρι στιγμής σέβεται τις αποφάσεις του ΕΔΑΔ και εκτελεί κάθε σκέλος του διατακτικού. Παρατηρώ μάλιστα ότι τελευταία η Τουρκία δεν παρουσιάζεται και στο ΕΔΑΔ να υπερασπιστεί τις αυθαιρεσίες της. Αυτό θεωρώ ότι αποτελεί σημαντική εξέλιξη στις διεκδικήσεις μας.

Ερώτηση: Κύριε Γκελντή, γνωρίζετε ότι υπάρχουν χιλιάδες περιπτώσεις ελληνικών ακινήτων που θεωρούνται «χαμένη υπόθεση» από τους νόμιμους κληρονόμους τους. Τι τους προτείνετε να κάνουν; Εάν κάποιος ήθελε να απευθυνθεί σε σας, πως μπορεί να σας βρει;

Απάντηση: Οι προσδοκίες μου για την θετική κατάληξη της υπόθεσης των Αφών Φωκά είναι πολύ υψηλές. Αυτό γιατί στο ΕΔΑΔ δεν διεκδικούμε μόνο τα δικαιώματά μας, δεν διεκδικούμε μόνο την περιουσία μας, αλλά διεκδικούμε και την αξιοπρέπεια μας. Χαμένες υποθέσεις σήμερα δεν υπάρχουν με τα νομικά δεδομένα που διαμορφώνονται αρκεί να υπάρχει θέληση - που δεν την βλέπω σε πολλούς - για διεκδικήσεις. Η μόνη ασφαλής και σίγουρη οδός είναι η νομική οδός, ούτε η διπλωματική ούτε η πολιτική. Εξάλλου μπορεί να γίνει αντιληπτό ότι η απόφαση του ΕΔΑΔ παράγει όχι μόνο πολιτική απόφαση αλλά εξαναγκάζει και την Τουρκία να συμμορφωθεί. Όσο η Τουρκία δεν είναι μέλος της Ε,Ε δεν μπορεί να συμμορφωθεί από πολιτικές αποφάσεις των οργάνων της Ε.Ε. Μπορεί όμως να συμμορφωθεί και το έχει κάνει μόνο σε αποφάσεις του ΕΔΑΔ.
Όποιος ενδιαφέρεται μπορεί να επικοινωνήσει μαζί μου: Δημήτρης Φ. Γκελντής δικηγόρος Κατερίνης οδός 25ης Μαρτίου αριθ.8 Τ.Κ 60100 τηλ.23510 36023, κινητό 6974654689. εμαιλ geldisd@kat.forthnet.gr

Ανατολή: Σας ευχαριστούμε κ. Γκελντή για αυτή την συνέντευξη, η οποία αφορά πολλούς ομογενείς μας που έχουν ακίνητη περιουσία στην Τουρκία.