Δημοσιεύτηκε στο τεύχος Αυγούστου 2013, της εφημερίδας «Ανατολή»
ΜΕΡΟΣ Β’
ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΗ ΑΝΑΡΤΗΣΗ (…Σήμερα, το 2013, βλέπουμε σταδιακά να κλείνει το
«παράθυρο» και να χάνεται η ευνοϊκή συγκυρία για την Πολίτικη Ρωμηοσύνη.
Σε πολιτικό επίπεδο, στην Τουρκία η κυβέρνηση Ερντογάν,
φαίνεται να έχει εξαντλήσει την δυναμική της για εκδημοκρατισμό και ολισθαίνει
προς τον αυταρχισμό, προτάσσει την «ισλαμιστική ατζέντα» της και κάνει άλματα
προς τον βαθύ συντηρητισμό. Ταυτόχρονα, φαίνεται να έχει παγώσει (εάν δεν έχει
ακυρωθεί) η ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας, ενώ η ένταξη στην Ε.Ε. έχει πάψει
από καιρό να εμπνέει την τουρκική κοινωνία.
Εκεί όμως που κινδυνεύει περισσότερο να παρέλθει
αναξιοποίητη η ευνοϊκή συγκυρία, είναι στον χώρο της Πολίτικης Ρωμαίικης
κοινότητας. Τόσο στο τμήμα της που ζει στην Πόλη, όσο και στο εκπατρισμένο….)
ΚΑΙ Η ΣΥΝΕΧΕΙΑ…
Στην Πόλη, υπάρχει το πρόβλημα με τις τρεις κοινότητες που
δεν κάνουν εκλογές επιτροπών. Μεταξύ αυτών το ίδρυμα των Νοσοκομείων Βαλουκλή
καταλαμβάνει ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο για τις προοπτικές της Ομογένειας. Όμως
και στην συντριπτική πλειοψηφία των ευαγών ιδρυμάτων (βακούφια) που οι
επιτροπές διεξάγουν εκλογές, σε αρκετές περιπτώσεις υπάρχουν προβλήματα συνεργασίας,
συντονισμού και συνεννόησης. Ενώ δεν έχουν θεσπιστεί ενδοκοινοτικοί κανόνες για
διαφανή διαχείριση και κοινωνικό έλεγχο.
Αρκετές επιτροπές ευαγών ιδρυμάτων συνεργάζονται με το
ΣΥΡΚΙ, το οποίο ιδρύθηκε ακριβώς για να διαδραματίσει ένα επιτελικό συντονιστικό
ρόλο, ανάλογο με αυτό των δευτεροβάθμιων οργάνων (Μείζονα Ιδρύματα) που
καταργήθηκαν από την τουρκική διοίκηση. Όμως πολλές φορές οι επιτροπές των
κοινοτήτων παρακάμπτουν το ΣΥΡΚΙ και πράττουν ή συμπράττουν κατά βούληση.
Χαρακτηριστική περίπτωση αποτελεί η εμπορική εκμετάλλευση
των κλειστών σχολικών κτιρίων, όπου ενώ ο ΣΥΡΚΙ είχε καταρτίσει ένα σχέδιο
αξιοποίησης τους για κοινωφελείς σκοπούς, ποτέ δεν τέθηκε σε εφαρμογή. Τα
(κλειστά) σχολεία, ενοικιάζονται ένα - ένα από τις επιτροπές που τα διαχειρίζονται
και πλέον η συντονισμένη αξιοποίηση τους έχει μείνει στα χαρτιά. Κι όμως το
σχέδιο αυτό, θα μπορούσε ν’ αποτελέσει ισχυρό μοχλό για την ανάπτυξη της
Ρωμαίικης κοινότητας.
Αυτή δεν είναι η μόνη «χαμένη ευκαιρία» για την Ομογένεια.
Ανάλογη έλλειψη συντονισμού και συνεννόησης παρατηρείται και σε άλλους τομείς.
Στην εμπορική εκμετάλλευση των κοινοτικών ακινήτων, οι κοινότητες δεν κατάφεραν
να δημιουργήσουν ένα μηχανισμό (π.χ. μια εταιρεία συμβούλων αγοράς ακινήτων)
για την πιο αποδοτική και ορθολογική αξιοποίηση τους. Έτσι η κάθε επιτροπή
πράττει κατά το δοκούν και συνήθως δίχως να ενημερώσει το κοινό στο οποίο είναι
υπόλογο, δηλαδή τα μέλη της κοινότητας. Μέχρι σήμερα σε ελάχιστες περιπτώσεις
μεγάλων ακινήτων έχει δημοσιοποιηθεί το περιεχόμενο των εμπορικών συμφωνιών που
έχουν συνάψει οι επιτροπές.
Η απουσία ενός κεντρικού μηχανισμού αξιοποίησης κοινοτικών
ακινήτων, υποθάλπει και φαινόμενα παρανομίας (απάτες), όπως έχει γίνει με ένα
ακίνητο βοσποριανού προαστίου.
Ένας άλλος τομέας που δεν υπάρχει συντονισμός και συνεννόηση
μεταξύ των αρμοδίων φορέων, είναι αυτός της ομογενειακής εκπαίδευσης. Στο θέμα
αυτό αναφερθήκαμε εκτενώς στο προηγούμενο τεύχος και ευχαρίστως αναμένουμε τον
αντίλογο, εάν υπάρχει. Η πρόσφατη ανακοίνωση στον ομόγλωσσο τύπο για χορηγία
υποτροφιών σε ομογενείς φοιτητές από δύο κοινότητες, είναι ένα πρόσθετο
στοιχείο της απουσίας συνεννόησης, στους κόλπους της Ομογένειας. Της
ανακοίνωσης προηγήθηκε η ίδρυση εκπαιδευτικής επιτροπής υπό την αιγίδα του
Φαναρίου, η οποία θα επιδιώξει να συντονίσει και την ροή των υποτροφιών.
Βέβαια, αυτό δεν θα μπορέσει να γίνει, εάν κάθε κοινότητα που έχει την
ευχέρεια, χορηγεί από μόνη της υποτροφίες.
Όπως στο θέμα των υποτροφιών, έτσι και στην αξιοποίηση των
ακινήτων, αλλά και σε άλλους τομείς της κοινοτικής οργάνωσης, η απουσία
συντονισμού οδηγεί στην μη ορθολογική διαχείριση των πόρων. Ενώ αυτοί οι πόροι
μπορούσαν να αποτελέσουν την οικονομική βάση και για την ζωτικής σημασίας,
δημογραφική ανάκαμψη της Ομογένειας.
Μέχρι σήμερα το τουρκικό κράτος, δεν επιτρέπει την ίδρυση
δευτεροβάθμιων οργάνων για την διοίκηση των ευαγών ιδρυμάτων, δεν επιτρέπει την
συνένωση ευαγών ιδρυμάτων, όπως επίσης δεν επιτρέπει στις αναγνωρισμένες
μειονότητες να έχουν μια ενιαία νομική προσωπικότητα. Προφανώς προτιμά
κατακερματισμένες τις μη μουσουλμανικές μειονότητες, σε πολυάριθμα ευαγή
ιδρύματα (βακούφια). Δυστυχώς η στάση σημαντικής μερίδας των επιτρόπων,
επιβραβεύει αυτή την κρατική πολιτική. Κι αυτό επειδή δεν αντιλαμβάνονται ότι
το κάθε ευαγές ίδρυμα δεν είναι «αυτόνομο κρατίδιο», αλλά ένα τμήμα του συνόλου
της Ρωμαίικης κοινότητας.
Εάν δεν εγκαταλειφθεί αυτή η εσφαλμένη νοοτροπία και δεν
προχωρήσει η Πολίτικη Ρωμηοσύνη σε συντονισμό δράσης στην βάση ενός Ενιαίου
Σχεδίου Ανασυγκρότησης, είναι προφανές ότι θα κλείσει το «παράθυρο» των
ευκαιριών και θα επικρατήσει μια χαώδης κατάσταση στην διαχείριση των
κοινοτικών και αυτό θα αποτελέσει το τελειωτικό κτύπημα για την Ομογένεια.
Στο παρόν άρθρο – λόγω έκτασης – δεν θα αναφερθούμε στο
«παράθυρο» ευκαιρίας που παρουσιάστηκε στο εκπατρισμένο τμήμα της Πολίτικης
Ρωμηοσύνης. Με το θέμα αυτό θα ασχοληθούμε σε επόμενο άρθρο μας.
Γρηγόρης Κεσίσογλου
