Ο ΘΕΣΜΟΣ ΤΩΝ ΜΕΤΑΚΛΗΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΑ

(Το παρακάτω άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα "Ανατολή" τεύχος Μαρτίου 2010)

Ο θεσμός των μετακλητών εκπαιδευτικών που αποσπώμενοι από την Ελλάδα υπηρετούν στα ομογενειακά σχολεία της Πόλης, έχει δεχθεί πολλές φορές την κριτική έμπειρων ομογενών εκπαιδευτικών, οι οποίοι έχουν αναλώσει την ζωή τους στην υπηρεσία της ελληνικής εκπαίδευσης στην Κωνσταντινούπολη.Ο θεσμός πολλάκις έχει κατηγορηθεί ως ρουσφετολογικός μηχανισμός εξυπηρέτησης κομματικής πελατείας, ενώ οι μετακλητοί εκπαιδευτικοί έχουν κατηγορηθεί για αδιαφορία και μειωμένη απόδοση. Πρόκειται για κατηγορίες που αδικούν κατάφορα εκείνους τους μετακλητούς που έχουν υπηρετήσει στα ομογενειακά σχολεία της Πόλης, με αίσθηση του καθήκοντος και της αποστολής τους.
Βέβαια υπάρχουν και παραδείγματα, των λεγόμενων ελληνιστί «λαμόγιων», που επιβιώνουν κάθε καταστάσεως, κάθε εξουσίας, πληρώνονται από το ελληνικό δημόσιο χωρίς να προσφέρουν καμία εκπαιδευτική υπηρεσία και περιφέρουν την καταστροφική για τα ομογενειακά εκπαιδευτικά θέματα παρουσία τους στα γραφεία των σχολείων μας και στους διαδρόμους του ελληνικού προξενείου, χωρίς να έχουν καμία ουσιαστική αρμοδιότητα παρά μόνο τα γερά «μέσα».
Ελάχιστες φορές οι μετακλητοί εκπαιδευτικοί, καταθέτουν δημόσια την γνώμη τους, για το πώς βλέπουν οι ίδιοι τον θεσμό που υπηρέτησαν. Γι’ αυτό η εισήγηση του φιλόλογου καθηγητή Γεωργίου Γιάγκογλου με θέμα «Τα Σχολεία της Πόλης μέσα από τα μάτια ενός μετακλητού Έλληνα εκπαιδευτικού», που έγινε στη Θεσσαλονίκη στην εκδήλωση που διοργάνωσε η Ένωση Ομογενών εκ Κωνσταντινουπόλεως Β.Ε. την ημέρα των Γραμμάτων, έχει ιδιαίτερη σημασία. Ο ομιλητής δίδαξε στα ομογενειακά Σχολεία της Πόλης κατά τα έτη 1973 – 1979.
Παρακάτω δημοσιεύουμε εκτενή αποσπάσματα από την ομιλία του. Όμως πρώτα να σημειώσουμε το εξής. Ο κ. Γιάγκογλου αναφέρεται στον τρόπο καθιέρωσης του θεσμού των μετακλητών. Μόνο που η αναφορά του, διαφέρει απ’ όσα είναι γνωστά στους κύκλους των Κωνσταντινουπολιτών. Και τα οποία επιρρίπτουν ευθύνες σε ομογενειακούς κοινοτικούς παράγοντες, για την προώθηση του θεσμού των μετακλητών εκπαιδευτικών.
"Α"

Ο ΘΕΣΜΟΣ ΤΩΝ ΜΕΤΑΚΛΗΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΑ


Όπως είναι γνωστό, εδώ και 50 σχεδόν χρόνια, με βάση κάποια ελληνοτουρκική συμφωνία, Έλληνες εκπ/τικοί, Στοιχειώδους και Μέσης εκπ/σης, αποσπώνται από την Ελλάδα στην Πόλη για τις ανάγκες των Σχολείων της. Στα πέτρινα εκείνα χρόνια που ο «Αττίλας» διχοτομούσε την Κύπρο ο αριθμός τους ήταν 35. Αργότερα μειώθηκαν, και σήμερα είναι 16. Ισάριθμοι Τούρκοι «εκπ/δευτικοί» φθάνουν από τη γειτονική χώρα στη Δ. Θράκη για τις εκπ/τικές ανάγκες των Ελλήνων Μουσουλμάνων. Διαχρονικά η συμφωνία αυτή ήταν ετεροβαρής υπέρ της Τουρκίας και λειτουργούσε, καταφανώς, σε βάρος της χώρας μας. Και να γιατί:
1. Η Κων/πολη, με τη μορφωτική και πολιτισμική κληρονομιά αιώνων, πάντοτε διέθετε το αναγκαίο στελεχιακό δυναμικό για τη μόρφωση των μαθητών της. Ήταν, με άλλα λόγια, αυτάρκης σε εκπαιδευτικό προσωπικό όλων των ειδικοτήτων για τη μόρφωση των παιδιών της. Κάτι ανάλογο δε συνέβαινε αντίστοιχα και με το Μουσουλμανικό πληθυσμό στη Δ. Θράκη, του οποίου η μόρφωση ήταν ολότελα ανύπαρκτη. Προκειμένου, λοιπόν, να πλαισιώσουν οι Τούρκοι τα μουσουλμανικά τους Σχολεία στην Ελλάδα με εκπαιδευτικό προσωπικό επινόησαν τις αναιτιολόγητες παύσεις των Ομογενών εκπ/τικών για να εξωθήσουν τη χώρα μας στην υπογραφή αυτής της μορφωτικής συμφωνίας. Ούτε λίγο ούτε πολύ χορέψαμε, κατά το «χαβά» των Τούρκων, αφού εκείνοι ήταν που είχαν ανάγκη από Τούρκους εκπ/τικούς στη Δ. Θράκη και όχι εμείς από Έλληνες μετακλητούς εκπ/τικούς στην Πόλη. Ποιον ωφελεί, λοιπόν, μια τέτοια συμφωνία;
2. Κατά την υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάνης οι Έλληνες της Πόλης, της Ίμβρου και της Τενέδου ήταν περίπου 130.000. Ισάριθμοι ήταν αναλογικά κι οι Μουσουλμάνοι εντεύθεν του Έβρου. Η Πόλη τότε είχε δεν είχε 800.000 ψυχές. Σήμερα ζυγώνει τα 17.000.000, ενώ ο ελληνισμός που ζει εκεί, φυλλορροώντας διαρκώς, πάει να εξαφανιστεί. Οι Μουσουλμάνοι της Δ. Θράκης, αντίστροφα, τείνουν να γίνουν η πλειοψηφία ανάμεσα στο Νέστο και τον Έβρο. Πόσοι είναι οι μαθητές που έχει ο Έλληνας εκπ/τικός στην Πόλη και πόσοι οι μαθητές του Τούρκου συναδέλφου του στη Θράκη που μας απέμεινε; Ποιον ωφελεί και ποιον ζημιώνει μια τέτοια συμφωνία;
3. Ο Τούρκος «εκπ/τικός», σαν βγει να κάνει τη βόλτα του σε ώρες σχόλης και αργίας, θα βρει τσούρμο τους μαθητές του να τον ρωτούν για το μεγάλο αναμορφωτή της Τουρκίας. Έχει, άραγε, μια τέτοια δυνατότητα και ο Έλληνας δάσκαλος στην Πόλη; Ποιον ζημιώνει, λοιπόν, και ποιον ωφελεί μια τέτοια συμφωνία;
4. Με τη βαριά ιστορία που σέρνει πίσω της η Πόλη, δεν της αρκεί ο εκπ/τικός που στέλνεται εκεί από την Ελλάδα να είναι μόνο λειτουργός της παιδείας. Αποζητά να είναι και λειτουργός του Γένους. Θα έπρεπε, επομένως, η Πολιτεία να αποστέλλει στην Πόλη τον εκπ/τικό που ξεχωρίζει. Το κάνει όμως;
5. Στον Έλληνα εκπ/τικό, σε αντίθεση με τον Ομογενή, απαγορεύεται από το Τουρκικό Υπουργείο Παιδείας να διδάσκει σε περισσότερα του ενός Σχολεία, έστω και αν οι εβδομαδιαίες ώρες του είναι καμιά φορά πάρα πολύ λίγες. Και αν συνεκτιμηθεί και ο μηδαμινός αριθμός των μαθητών του, το έργο που προσφέρει ο μετακλητός εκπ/τικός εύλογα θα προβλημάτιζε πολλούς. Κάτι τέτοιο όμως δε συμβαίνει και με τον Τούρκο «εκπ/τικό» που αποστέλλεται στη χώρα μας. Ποιον ωφελεί και ποιον ζημιώνει μια τέτοια συμφωνία;
6. Και αν ληφθεί υπ’ όψιν ότι τις περισσότερες φορές, ο Τούρκος «δάσκαλος» στη Δ. Θράκη αποστέλλεται σε πόλεις και χωριά με αμιγή μουσουλμανικό πληθυσμό, περιττεύει νομίζω να υποβληθεί για έκτη φορά το ίδιο βασανιστικό ερώτημα.
Όλα αυτά απέβαιναν, ασφαλώς, σε βάρος της εκπ/σης των παιδιών σας, χωρίς την υπαιτιότητα του μετακλητού εκπ/τικού. Αυτά και τα ζήσατε κάποιοι από σας, αλλά πάντως, όλοι τα γνωρίζετε. Και προπαντός γνωρίζετε τη «Σταύρωση» της Ρωμιοσύνης, που για αιώνες «σταυρώνεται» εκεί καθημερινά από αλλόθρησκα χέρια. Τα σημάδια αυτού του σταυρικού μαρτυρίου σημάδεψαν αμετάκλητα και τη δική σας ζωή. Γι αυτή τη «Σταύρωση» του Ελληνισμού της Πόλης ύψωσε φωνή διαμαρτυρίας και αγανάκτησης ο Οικουμενικός μας Πατριάρχης στην πρόσφατη συνέντευξή του σε αμερικάνικο τηλεοπτικό κανάλι. Μέσα από το υγρό και γεμάτο οδύνη βλέμμα του διέκρινε κανείς το δακρύβρεχτο μαρτύριο της Ρωμιοσύνης, που τελειωμό δεν έχει. Και τόση συγκίνηση προκάλεσε παγκοσμίως, ώστε συγκίνησε ακόμα και τούρκικες καρδιές, που λίγες μέρες αργότερα, έσπευσαν να συνταχθούν στο πλευρό του με τη διαδήλωση που διοργάνωσαν έξω από το Πατριαρχείο, τασσόμενοι αλληλέγγυοι στον Ελληνισμό της Πόλης, που τον αποκαλούσαν «αδελφό», και στον Οικ. Πατριάρχη, που θεωρούσαν πως ήταν και Πατριάρχης «δικός» τους…
Γνωρίζετε, ακόμα, εσείς οι Ρωμιοί της Πόλης πως για το σταυρικό σας μαρτύριο δεν είναι άσχετη και η πολιτική ηγεσία της χώρας μας διαχρονικά με τα απανωτά της λάθη. Όμως ετούτη η ώρα δεν είναι ώρα καταλογισμού ευθυνών, αλλά ώρα περισυλλογής και δράσης. Το μέλλον των Σχολείων που πίσω σας αφήσατε δεν είναι ασφαλώς ονειρικό. Οι αριθμοί του μαθητικού τους δυναμικού δεν πείθουν για το αντίθετο. Όμως δε μαζευτήκαμε εδώ για να μοιρολογήσουμε τα σχολεία μας που λειτουργούν σχεδόν αδειανά από μαθητές. Ούτε μνημόσυνο κάνουμε εδώ. Μνήμες ξυπνάμε μονάχα. Κι η μνήμη η ιστορική τούτο βροντοφωνάζει από τα βάθη της Ιστορίας: Τα μεγάλα γεγονότα της Ιστορίας ποτέ δεν είχαν ως αφετηρία τη λογική. Ποτέ. Ο ενθουσιασμός, η πίστη στο Θεό και στις αστείρευτες δυνάμεις του Γένους, ανατρέπουν πολλές φορές τη ροή της ιστορίας. Κατάμεστη η ιστορία του Ελληνισμού από ώρες ανάτασης που μας ανάστησαν και όταν ακόμα βρισκόμασταν στο χείλος της καταστροφής. Έχουμε το δικαίωμα εμείς να απαρνηθούμε αυτή την ιστορική αλήθεια;
Και όσο θα αντηχεί στα Σχολειά της Πόλης λόγος ελληνικός, ψαλμός χριστιανικός, όσο θα λειτουργούν εκεί Ζωγράφεια και Ζάππεια και οι Μεγάλες του Γένους μας Σχολές, μπορεί να σπάσουν κάποτε και τα λουκέτα που τώρα κλειδαμπαρώνουν το Κεντρικό και το Ιωακείμειό μας και να ξαναγεμίσουν με νιάτα ελληνικά και ορθόδοξα. Οι ελληνικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται τον τελευταίο καιρό στην Πόλη, με τους εκατοντάδες Έλληνες που εργάζονται σ αυτές, μου επιτρέπουν να υποστηρίξω κάτι τέτοιο. Η πίστη στο Θεό και στο Γένος, εξάλλου, μου δίνουν τη δύναμη να το ονειρεύομαι και να το ελπίζω.
Και πρέπει προπάντων να ονειρεύεστε και να ελπίζετε εσείς, οι Ρωμιοί της Πόλης, που ο νους σας φτερουγίζει αδιάκοπα εκεί, και εκεί είναι ενταφιασμένοι οι προσφιλείς σας νεκροί, που περιμένουν κερί και λιβάνι, για να αναπαυθεί η ψυχή τους, και ψαλμουδιά Ορθόδοξη για να πετάξει στα ουράνια. Και όσο οι νεκροί περιμένουν, οι ζωντανοί έχουν χρέος να γρηγορούν και προπαντός να μην ξεχνούν…
Γιάγκογλου Γεώργιος, φιλόλογος