Η Οικουμενική Ομοσπονδία Κωνσταντινουπολιτών, έχει θέσει υψηλά στις προτεραιότητες της τα θέματα που αφορούν την ομογενειακή εκπαίδευση στην Πόλη. Μέχρι σήμερα η Διοίκηση της Οι.Ομ.Κω. έχει αναλάβει διάφορες πρωτοβουλίες, όπως χορήγηση υποτροφιών σε μαθητές των ομογενειακών σχολείων, επιμέλεια και αποστολή σχολικών βιβλίων για την δημοτική εκπαίδευση, μετά από πολλά χρόνια, κατά τα οποία οι μαθητές διδάσκονταν από φωτοτυπίες κ.α.
Στο πλαίσιο αυτό, η Οι.Ομ.Κω. επεδίωξε την συνάντηση με την ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας της Ελλάδας, εφόσον πολλά θέματα που αφορούν την ομογενειακή εκπαίδευση ρυθμίζονται από τα πρωτόκολλα συνεργασίας που έχει υπογράψει η Ελλάδα με την Τουρκία.
Η επιλογή της κας Άννας Διαμαντοπούλου στον θώκο του Υπ. Παιδείας, δημιούργησε κλίμα θετικής προσμονής, εφόσον προ των εκλογών του 2009 είχε εκφράσει το προσωπικό της ενδιαφέρον για τα προβλήματα της ομογενειακής εκπαίδευσης, ως αρμόδια του τομέα Παιδείας του ΠΑΣΟΚ. Μάλιστα σε μία προεκλογική συγκέντρωση που είχε με Κωνσταντινουπολίτες της Αθήνας, είχε εκφράσει με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο το ενδιαφέρον της, αναφερόμενη και σε επαφές που είχε με εκπαιδευτικούς παράγοντες στην Πόλη.
Έτσι, η Διοίκηση της Οι.Ομ.Κω. στις 6 Νοεμβρίου 2009, απέστειλε στην Υπουργό Παιδείας κα Άννα Διαμαντοπούλου, επιστολή στην οποία μεταξύ άλλων αναφέρονταν τα εξής:
«…Έχοντας υπόψη το έμπρακτο ενδιαφέρον που έχετε δείξει για την Ομογενειακή παιδεία της Κωνσταντινούπολης παρακαλούμε να δεχθείτε αντιπροσωπεία του Δ.Σ. μας για να σας ενημερώσουμε για τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Ομογενειακή παιδεία και να σας υποβάλουμε τις προτάσεις μας (…).
Τα κυριότερα προβλήματα που θέλουμε να συζητήσουμε είναι:
- Επίλυση της εκκρεμότητας αποστολής των ελληνικών βιβλίων.
- Αναβάθμιση της προσχολικής παιδείας και ενεργειών για την βελτίωση της ελληνομάθειας.
- Διακρατικά θέματα (δυνατότητα εγγραφής μαθητών από την Ελλάδα).
- Συγγραφή νέας σειράς βιβλίων.
- Δια βίου εκπαίδευση των καθηγητών και δασκάλων…»
Έκτοτε, η Διοίκηση της Οι.Ομ.Κω. παρ’ ό,τι είχε συναντήσεις με παράγοντες του Υπ. Παιδείας που είχαν την αρμοδιότητα της ομογενειακής εκπαίδευσης, δεν κατέστη δυνατό να συναντηθεί με την Υπουργό κα Άννα Διαμαντοπούλου, η οποία δεν απάντησε στο αίτημα για συνάντηση.
Η Οι.Ομ.Κω. με την πάροδο του χρόνου, για την αντιμετώπιση των προβλημάτων της ομογενειακής εκπαίδευσης και κυρίως αυτών που αφορούν τους εκπατρισμένους Κωνσταντινουπολίτες (όπως η εγγραφή στα ομογενειακά σχολεία, μαθητών που δεν έχουν τουρκική υπηκοότητα) έκρινε αναγκαίο να επιδιώξει συνάντηση με την ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας της Τουρκίας, για να της υποβάλλει κατάλογο αιτημάτων.
Η επιδίωξη αυτή σχολιάστηκε (αν όχι ως ουτοπική) τουλάχιστον ως υπεραισιόδοξη, με το σκεπτικό, ότι εφόσον η Υπ. Παιδείας της Ελλάδας δεν ενδιαφέρθηκε να συναντήσει την Οι.Ομ.Κω., γιατί ο Υπ. Παιδείας της Τουρκίας να ήθελε μία συνάντηση με αντιπροσωπεία των εκπατρισμένων Κωνσταντινουπολιτών.
Κι όμως το «εξωπραγματικό» έγινε πραγματικότητα και στις 6 Δεκεμβρίου 2011, αντιπροσωπεία της Οι.Ομ.Κω συναντήθηκε με τον Υπ. Παιδείας της Τουρκίας κ. Omer Dincer, παρ’ ό,τι αρχικά η συνάντηση είχε προγραμματιστεί με υπηρεσιακούς παράγοντες και πολιτικούς υφιστάμενους του Υπουργού. Η συνάντηση η οποία διήρκεσε περισσότερο της μίας ώρας, όπως φαίνεται και από την ανακοίνωση που εξέδωσε στη συνέχεια η Οι.Ομ.Κω., υπήρξε ουσιαστική, αφού η αντιπροσωπεία είχε την ευκαιρία να θέσει ένα ευρύ φάσμα εκπαιδευτικών θεμάτων, που απασχολούν την κοινότητα των Ρωμιών Κωνσταντινουπολιτών.
Εδώ έχουμε το οξύμωρο, να δέχεται ο Τούρκος Υπουργός Παιδείας την αντιπροσωπεία των εκπατρισμένων Κωνσταντινουπολιτών, και να μην επιδιώκει μία παρόμοια συνάντηση η Ελληνίδα Υπουργός Παιδείας.
Όμως κατά την γνώμη μας το κυριότερο δεν είναι αυτό. Αυτό που έχει ξεχωριστή σημασία, είναι ότι η συνάντηση αυτή ήταν μία επίσημη συνάντηση που έγινε μετά από αίτημα της Οι.Ομ.Κω., με μία συγκεκριμένη ατζέντα και κατάλογο αιτημάτων που υπέβαλλε επίσημα η Ομοσπονδία. Είναι η πρώτη φορά που γίνεται αυτού του χαρακτήρα και αυτού του επιπέδου μία συνάντηση και ως εκ τούτου από μόνη της έχει ιδιαίτερη πολιτική σημασία και βαρύτητα.
Η πολιτική σημασία της βρίσκεται στο γεγονός ότι η κυβέρνηση της Τουρκίας, δέχεται ως συνομιλητή τον φορέα που εκπροσωπεί τους εκπατρισμένους Κωνσταντινουπολίτες. Το γεγονός ότι η Οι.Ομ.Κω. με κάθε ευκαιρία διατυπώνει με τεκμηριωμένο και επιστημονικό τρόπο, τις παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων που έχει υποστεί η Ελληνική μειονότητα της Πόλης, αλλά έχει προχωρήσει και στην διατύπωση αιτημάτων αποκατάστασης, στο μέτρο του δυνατού, από πολιτικής άποψης καθιστά πιο σημαντική την συνάντηση αυτή.
Σε ό,τι αφορά τ’ αποτελέσματα της συνάντησης, αυτά θα φανούν στη συνέχεια και σε κάθε περίπτωση θα είναι σε συνάρτηση με μία σειρά παράγοντες, όπως οι γενικότερες πολιτικές συγκυρίες στην Τουρκία, οι προτεραιότητες και επιλογές της τουρκικής κυβέρνησης κ.α.. Επίσης πρέπει να συνυπολογιστεί και η όποια βαρύτητα έχουν οι μη μουσουλμανικές μειονότητες στην Τουρκία. Είναι προφανές ότι η επίλυση των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν αυτές οι αριθμητικά συρρικνωμένες μειονότητες, αποτελεί κριτήριο για τον εκδημοκρατισμό της Τουρκίας. Όσο παραμένει ζωντανό το αίτημα για εκδημοκρατισμό της χώρας αυτής, τόσο αυξάνονται οι πιθανότητες επίλυσης των προβλημάτων των μειονοτήτων.
Η Οι.Ομ.Κω. θα πρέπει να καθορίσει την στρατηγική της μέσα σε αυτό το γενικό πλαίσιο, έχοντας ξεκάθαρη εκτίμηση σε ποιο σημείο του γενικότερου συσχετισμού δυνάμεων βρίσκονται τόσο η Ομογένεια της Πόλης, όσο και οι εκπατρισμένοι Πολίτες.
Τα παραπάνω σημειώνονται, έχοντας υπόψη και τις φωνές που υποκινούμενες είτε από υστερόβουλους υπολογισμούς, είτε υπό το κράτος του θυμικού, προσπαθούν να απαξιώσουν τις συναντήσεις της Οι.Ομ.Κω. με κυβερνητικούς παράγοντες της Τουρκίας και να τις χαρακτηρίσουν ως κινήσεις εντυπωσιασμού άνευ αποτελέσματος.
Εάν εξαιρέσουμε την μερίδα που αντιδρά βάσει προσωπικών υπολογισμών και η οποία σε κάθε κίνηση της Οι.Ομ.Κω έχει ν’ αντιπαραθέσει κάποιο «αντίλογο», οι Κωνσταντινουπολίτες δικαίως είναι δύσπιστοι για τις προθέσεις των τουρκικών κυβερνήσεων να επιλύσουν τα προβλήματα της Ρωμέϊκης κοινότητας. Όμως η a priori απόρριψη του διαλόγου με την πολιτική ηγεσία της Τουρκίας, θα περιόριζε ασφυκτικά το πεδίο κινήσεων της Οι.Ομ.Κω. ή οποιουδήποτε φορέα επιθυμεί να βελτιωθούν οι συνθήκες ζωής της Ομογένειας στην Πόλη. Επιπλέον θα ήταν και μία ομολογία αδυναμίας ν’ αντιμετωπίσουν οι φορείς των Πολιτών τα θέματα τους με το «εργαλείο» του πολιτικού διαλόγου. Μέχρι πριν από λίγα χρόνια, που οι πολιτικές συγκυρίες στην Τουρκία δεν ευνοούσαν τον διάλογο, η τακτική των καταγγελιών της τουρκικής πολιτικής κατά των μειονοτήτων, φαινόταν ως η μόνη επιλογή. Σήμερα, με μία κυβέρνηση που δέχεται να συνομιλήσει με εκπροσώπους των εκπατρισμένων Κωνσταντινουπολιτών, η επιμονή στην ίδια τακτική θα ισοδυναμούσε – το λιγότερο – με αναχρονισμό.
Παρακάτω δημοσιεύουμε την ανακοίνωση της Οι.Ομ.Κω., σχετικά με την συνάντηση που είχε η αντιπροσωπεία της με τον Υπουργό Παιδείας της Τουρκίας.
Γρηγόρης Κεσίσογλου
ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΙΤΩΝ (Οι.Ομ.Κω.)
Ανακοίνωση για την Συνάντηση με τον Υπουργό Παιδείας της Τουρκίας κ. Ομέρ Ντιντζέρ (6/12/2011)
Αντιπροσωπεία της Οι.Ομ.Κω, που αποτελεί τον ενωτικό φορέα των εκπατρισμένων Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης, συναντήθηκε την Τρίτη 6/12/2011 με τον Υπουργό Παιδείας της Τουρκίας κ. Ομέρ Ντιντζέρ κατόπιν αιτήματος που είχε υποβληθεί στις 11/11/2011. Η αντιπροσωπεία της Οι.Ομ.Κω αποτελούνταν από τον Ν. Ουζούνογλου (Πρόεδρο), Μ. Μαυρόπουλο (Γενικό Γραμματέα) και Ε. Μιχαηλίδη (μέλος του Δ.Σ.). Στη συνάντηση συμμετείχε και ο Γενικός Διευθυντής της ιδιωτικής δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης κ. Μ. Κιουτσούκ. Η συνάντηση διήρκησε 1.5 ώρα περίπου. Τα μέλη της Οι.Ομ.Κω έθεσαν τα ακόλουθα θέματα προς την Τουρκική πλευρά:
- Διδακτικά βιβλία Ελληνικής γλώσσας: Η Οι.Ομ.Κω. ενώ ευχαρίστησε για την ταχύτητα του αρχικού ελέγχου βάση του Ελληνοτουρκικού πρωτοκόλλου των δοκιμίων βιβλίων, επεσήμανε τις καθυστερήσεις που παρουσιάζονται στην έκδοση της τελικής έγκρισης από την Διεύθυνση Παιδείας της Νομαρχίας της Κωνσταντινούπολης και ζήτησε την διευθέτηση το συντομότερο δυνατό της έκδοσης της τελικής έγκρισης διανομής στους μαθητές των βιβλίων της σειράς «Μαργαρίτες» που έχουν σταλεί από το Ελληνικό Υπουργείο Παιδείας. Επισημάνθηκε η επικείμενη αποστολή των δοκιμίων βιβλίων μαθηματικών στην ελληνική γλώσσα για τις τάξεις Στ’ και 1-3 Γυμνασίου. Από πλευράς του Τουρκικού Υπουργείου δόθηκε η υπόσχεση της άρσης των γραφειοκρατικών δυσκολιών που προκαλούν καθυστερήσεις.
- Η άρση των εμποδίων στην εγγραφή μαθητών στα Ομογενειακά Σχολεία: Ζητήθηκε από πλευράς της Οι.Ομ.Κω. να καταργηθεί η πολύπλοκη και αναχρονιστική διαδικασία ελέγχου της γενεαλογίας των υποψήφιων προς εγγραφή μαθητών στα Ομογενειακά σχολεία και να δοθεί η αρμοδιότητα απόφασης της εγγραφής μαθητών στους Ομογενείς Διευθυντές που εισέτι παραμένει στους Τούρκους υποδιευθυντές. Σε κάθε περίπτωση η Οι.Ομ.Κω ζήτησε την εφαρμογή της αρχής ότι να μπορούν να γίνονται δεκτοί όσοι έχουν υπηκοότητα κρατών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και θέλουν να σπουδάσουν στα Ελληνικά σχολεία της Πόλης. Επιπλέον επισημάνθηκε ότι η εγκύκλιος υπ.αρ.48/2010 του Υπουργείου Παιδείας της Τουρκίας επιτρέπει να σπουδάσουν αλλοδαποί μαθητές ως «επισκέπτες» στα σχολεία της Τουρκίας και δεν πρέπει να γίνεται η επίκληση της αρχής της αμοιβαιότητας (όπως γίνεται προφορικά από αρμόδιους της Διεύθυνσης Παιδείας της Κωνσταντινούπολης). Ο Υπουργός ανέφερε ότι το θέμα είναι υπό μελέτη με άλλα συναρμόδια Υπουργεία και υπάρχει η πολιτική βούληση να δοθεί λύση στο ζήτημα.
- Η άρση εμποδίων στον διορισμό Ομογενών εκπαιδευτικών με την επίκληση της αμοιβαιότητας μετακλητών εκπαιδευτικών μεταξύ της Ελλάδος και Τουρκίας: Η αντιπροσωπεία της Οι.Ομ.Κω έθεσε το ζήτημα ότι παρουσιάζεται σε ορισμένες περιπτώσεις η άρνηση του διορισμού ομογενών εκπαιδευτικών στα ομογενειακά σχολεία για την διδασκαλία ελληνικής γλώσσας με το αιτιολογικό ότι η διδασκαλία ελληνικών πρέπει να γίνεται αποκλειστικά από μετακλητούς διδάσκοντες, προερχομένων από την Ελλάδα. Τονίστηκε το παράλογο ότι ομογενείς που είναι πολίτες της Τουρκίας, απόφοιτοι του Τμήματος Ελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Κωνσταντινουπόλεως, να θεωρούνται ότι δεν μπορούν να διδάξουν μαθήματα Ελληνικής γλώσσας. Ενώ εκδηλώθηκε άγνοια επί του θέματος από πλευράς του Υπουργείου Παιδείας δόθηκαν από πλευράς της Οι.Ομ.Κω απτές αποδείξεις με έγγραφα.
- Η μη-εφαρμογή του άρθρου 41 της Συνθήκης της Λωζάννης για την οικονομική υποστήριξη των Ομογενειακών Σχολείων από το 1923: Η αντιπροσωπεία της Οι.Ομ.Κω. επισήμανε ότι το άρθρο 41 της Σ. της Λωζάννης ρητά προβλέπει ότι τα σχολεία των μειονοτήτων θα πρέπει να επιχορηγούνται, όπως τα υπόλοιπα δημόσια σχολεία, από τις δημοτικές και κρατικές αρχές αυτό δεν έχει εφαρμοστεί από πλευράς της Τουρκίας. Ο Υπουργός ανέφερε ότι θα μπορούσε να δοθούν περιορισμένα κονδύλια για επισκευές. Στο σημείο αυτό υπήρξε η παρέμβαση του Γεν. Διευθυντή που ανέφερε ότι ενώ μέχρι το 1970 δινόταν κάποια οικονομική υποστήριξη αυτή σταμάτησε για λόγους που δεν γνωρίζει. Από πλευράς της Οι.Ομ.Κω τονίστηκε ότι κατά πάσα πιθανότητα η διακοπή αυτή προήλθε από τα αντιμειονοτικά μέτρα που κατά κόρο έλαβε η «Αζινλίκ Τεαλί Κομισιονού - Επιτροπή Προόδου των Μειονοτήτων» που είχε ιδρυθεί το 1962 από την Κυβέρνηση του Ισμέτ Ίνονου. Επίσης τονίστηκε από πλευράς Οι.Ομ.Κω. ότι ανεξάρτητα από την υπαγωγή τους στην Γενική Διεύθυνση Ιδιωτικών Σχολείων τα μειονοτικά σχολεία δεν μπορούν να εκλαμβάνονται ως ιδιωτικά αφού η Σ. Λωζάννης ως οργανικός νόμος της νέας Τουρκίας καθορίζει το ειδικό καθεστώς των σχολείων αυτών. Η Τουρκική πλευρά υποσχέθηκε να εξετάσει το θέμα και να δώσει απάντηση.
- Η Οι.Ομ.Κω δήλωσε την πλήρη υποστήριξη του για την επαναλειτουργία Ελληνικού Σχολείου στην Ίμβρο: Σε ερώτηση του Γενικού Διευθυντή, δηλώνοντας την άγνοια του θέματος και κατά πόσο τα σχολεία στην Ίμβρο και την Τένεδο έκλεισαν λόγω της αποδημίας των Ελλήνων δόθηκε η απάντηση ότι τα Σχολεία τα έκλεισε η Κυβέρνηση του Ι. Ίνονου για να εκδιώξει του Έλληνες από τα δύο νησιά. Ο Υπουργός ανέφερε ότι γνωρίζει το θέμα πολύ καλά.
- Η απάλειψη αντιμειονοτικών αναφορών στα διδακτικά βιβλία που εκδίδονται από το Υπ. Παιδείας της Τουρκίας: Από πλευράς της Οι.Ομ.Κω. δόθηκαν συγκεκριμένα παραδείγματα ανυπόστατων και ψευδών αναφορών στα διδακτικά βιβλία που διδάσκονται στα σχολεία της Τουρκίας, όπως π.χ. η παρουσίαση των μειονοτικών σχολείων ότι κατά την διάρκεια του 19ου αιώνα υπήρξαν «φυτώρια πρακτόρων». Ο Υπουργός ανέφερε ότι θα μελετηθεί το θέμα και θα γίνουν οι απαραίτητες ενέργειες.
- Η επιστροφή του Αρχείου και της Βιβλιοθήκης του Ελληνικού Φιλολογικού Συλλόγου Κωνσταντινουπόλεως σε Ομογενειακό Ίδρυμα της Κωνσταντινούπολης: Έγινε ενημέρωση του κ. Υπουργού για την ιστορία του ΕΦΣΚ και των ιδρυτών της όπως του Στέφανου Καραθεοδωρή Πασά, επίσης ιδρυτή της Αυτοκρατορικής Ιατρικής Σχολής (1826), το πώς κατασχέθηκε η Βιβλιοθήκη και το Αρχείο το 1925 του κορυφαίου αυτού ιδρύματος που είχε πολύ σημαντική δραστηριότητα την περίοδο 1862-1923 στην παιδεία των Ρωμιών της Αυτοκρατορίας. Από πλευράς της Οι.Ομ.Κω. δόθηκαν όλες οι διαθέσιμες πληροφορίες και το που κατά πάσα πιθανότατα βρίσκονται τα βιβλία του ΕΦΣΚ. Ο Υπουργός κάλεσε τηλεφωνικά τον Γενικό Διευθυντή Αρχείων της Πρωθυπουργίας και του ζήτησε να μελετήσει το θέμα και να τον ενημερώσει άμεσα.
- Ζητήθηκε η ηθική υποστήριξη από το Υπ. Παιδείας των προσπαθειών της ίδρυσης ερευνητικών και πολιτιστικών ιδρυμάτων στην Κωνσταντινούπολη από εκπατρισμένους Κωνσταντινουπολίτες. Αναφέρθηκε ότι σήμερα σε όλη την γη υπάρχουν κορυφαίοι Έλληνες της Κωνσταντινούπολης επιστήμονες σε όλους τους κλάδους των επιστημών και ότι αυτοί θα μπορούσαν, αν διαμορφωθεί το κατάλληλο κλίμα, να συνδράμουν στην συνέχιση της παράδοσης της Ρωμιοσύνης στους τομείς της επιστήμης και πολιτισμού με την ίδρυση ιδρυμάτων που θα λειτουργούν ως νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου και θα μπορούν να στεγαστούν σε κτίρια σχολείων της Ομογένειας που δεν λειτουργούν πλέον λόγω έλλειψης μαθητών. Ο Υπουργός δήλωσε ότι θεωρούν θετικές τις προσπάθειες αυτές και ζήτησε την από κοινού προσδιορισμό στόχων.
Επίσης από πλευράς της Οι.Ομ.Κω τέθηκε το ζήτημα της καθυστέρησης έγκρισης των εσωτερικών κανονισμών των Σχολείων της Ομογένειας που έχουν υποβληθεί προς το Υπουργείο Παιδείας εδώ και ένα χρόνο. Η απάντηση που έδωσε ο Γενικός Γραμματέας κ. Μ. Κιουτσούκ ήταν ότι δεν γνωρίζει να υπάρχει κάποια εκκρεμότητα και θα μεριμνήσει να λυθεί το ζήτημα αν υφίσταται.
Σε γενικό πλαίσιο ο Υπουργός κ. Ομέρ Ντιντζέρ δήλωσε ότι αποτελεί απόφαση της πολιτικής Ηγεσίας της παρούσας Κυβέρνησης ότι η αποκατάσταση των δικαιωμάτων των μειονοτήτων είναι ζήτημα δικαιωμάτων του ανθρώπου και δεν έχει σχέση με το τι πράττουν άλλες χώρες στο εσωτερικό τους και έχοντας βαθειά γνώση της ιστορίας ξέρει τις αιτίες των συμβάντων κατά των μειονοτήτων. Εξέφρασε ο Υπουργός Παιδείας κ. Ο. Ντινζτέρ την ευχαρίστηση του από την συνάντηση και ανέφερε ότι η αναβληθείσα, λόγω του σεισμού στο Βαν συνάντηση με τα Σχολεία της Μειονότητας, θα πραγματοποιηθεί σύντομα.
Η αντιπροσωπεία της Οι.Ομ.Κω. προσέφερε στον Υπουργό Παιδείας κ. Ομέρ Ντιντσέρ αναμνηστικό κάδρο με το εξώφυλλο του Τουρκό-Ελληνικού Λεξικού του Καθηγητή Ελληνικής Γλώσσας Αβρ. Μαλιάκα της Αυτοκρατορικής Σχολής Γαλατάσαραϊ που είχε εκδοθεί το 1872 στην Κωνσταντινούπολη. Στην φωτογραφία φαίνεται η στιγμή της παράδοσης του κάδρου.
