του Μ. Πρωτοπρεσβυτέρου Γεωργίου Τσέτση
Η πρόσφατη, μετά τυμπανοκρουσιών, κινητοποίηση του Ελληνοαμερικανού πολιτευτή Κρις Σπύρου, όπως, εν ονόματι της «Παγκόσμιας Ενορίας Αγίας Σοφίας» την οποία ίδρυσε προ πενταετίας [και που «εδρεύει» κάπου στις ΗΠΑ!!!], τελεσθεί Θεία Λειτουργία στην Αγιασοφιά την 17η προσεχούς Σεπτεμβρίου, ημέρα μνήμης των Αγίων Μαρτύρων Σοφίας, Πίστεως, Αγάπης και Ελπίδος, [γιορτή που, σημειωτέον, δεν έχει καμιά σχέση με την Σοφία του Θεού στην οποία είναι αφιερωμένος ο μνημειώδης αυτός Ναός], θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί ως φαιδρή και επιπόλαια, αν δεν περιέκλειε κινδύνους, ικανούς να πλήξουν τόσο την υπόσταση της εναπομείνασας στη Βασιλεύουσα Ρωμιοσύνης, όσο και τη ζωή και μαρτυρία της Μητέρας Εκκλησίας της, του Οικουμενικού μας Πατριαρχείου.
Την φαιδρότητα του εγχειρήματος του εν λόγω πολιτευτού αποκαλύπτουν τα παιδαριώδη επιχειρήματα τα οποία προβάλλει, με περισσή μάλιστα έπαρση, προκειμένου να
προωθήσει την πρωτοβουλία του. Ομιλεί περί «Παγκόσμιας Ενορίας» χωρίς να γνωρίζει αυτό που ξέρει ίσως και ο πιο ταπεινός και αμόρφωτος ορθόδοξος πιστός. Ότι δηλ. μια Ενορία, ως το μικρότερο ζωντανό κύτταρο του Σώματος της Εκκλησίας, ευρίσκεται «εν-ορίοις», δηλ. σ΄ένα περιωρισμένο χώρο, και συνεπώς δεν έχει παγκόσμιο, αλλά αυστηρά τοπικό χαρακτήρα.
Το τραγικότερο είναι ότι ο ελληνορθόδοξος (;) αυτός Δημοκρατικός πολιτευτής, επαίρεται πως στην κίνησή του «συμμετέχουν άτομα με διαφορετική εθνική καταβολή και προασανατολισμό», και πως «ενορίτες της παγκόσμιας αυτής “Ενορίας” δεν είναι μόνο ορθόδοξοι χριστιανοί, αλλά και Καθολικοί, Προτεστάντες, Εβραίοι, Μουσουλμάνοι, Τούρκοι (sic), Βουδιστές, ακόμη και άθεοι»!!
Και γεννάται το διπλό ερώτημα: Η Αγιασοφιά την οποία θέλει να ελευθερώσει ο κ. Σπύρου εν ονόματι των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, θα είναι ο Καθεδρικός Ναός της οικουμενικής Ορθοδοξίας, ο οποίος θα εποπτεύεται από μια «Ενορία» πανθρησκειακής σύνθεσης που εδρεύει στο New Hampshire;
Και η Λειτουργία που θα «τελέσει» τον Σεπτέμβριο (με ποιόν παπά, όμως, και με ποιόν ψάλτη;) στην Αγιασοφιά, και στην οποία κάλεσε τον...Πρωθυπουργό της Τουρκίας και πληθύν όλην πολιτικών και θρησκευτικών ηγετών από ολόκληρο τον κόσμο, τι θα είναι; Ορθόδοξη αναίμακτη Λατρεία ή μια πανθρησκειακή εκδήλωση;
Το χειρότερο όμως και γελοιωδέστερο είναι ότι ο κ. Σπύρου, αποφασίζων και διατάσσων, έχρισε την εαυτού «Ενορία» «θρησκευτική κληρονόμο-διάδοχο της Μεγάλης Εκκλησίας» (We, “the International Congregartion of Agia Sofia”, are the religious heirs to the Great Church) [βλ. το από 16ης Σεπτ. 2009 «προσκλητήριο» γράμμα του στον κ. Ταγίπ Ερντογάν!], και με μια κογκρεγκασιοναλιστική αντίληψη, η οποία υποβόσκει σε μερικές ορθόδοξες ελληνοαμερικανικές ενορίες των ΗΠΑ, διατείνεται πως «η Εκκλησία είναι των πιστών και όχι του Δεσπότη ή του Πατριάρχη» [βλ. συνέντευξή του στο από 26 Σεπτ. 2009 φύλλο του Press Time]. Ωσάν να μπορεί να υπάρξει Εκκλησία άνευ Επισκόπου! Και ωσάν μπορεί να τελεσθεί μια οποιαδήποτε ιεροπραξία σε ένα δεδομένο τόπο, χωρίς την συγκατάθεση και ευλογία του οικείου Αρχιερέως.
Και εάν μεν ο περί ου ο λόγος πολιτευτής στερείται ορθοδόξου εκκλησιαστικού φρονήματος, αγνοεί την κανονική παράδοση της Εκκλησίας του, και συνεπώς επιμένει να οργανώσει μια Θεία Λειτουργία στην Αγιασοφιά, «θέλουν-δε θέλουν οι Βαρθολομαίος και Ερντογάν» καθώς δηλώνει, όσοι Ορθόδοξοι Αρχιερείς συγχρωτίζονται μαζί του και φαίνεται να τον ενθαρρύνουν στο εγχείρημά του αυτό, είναι ανάγκη να αλλάξουν ρότα. Όταν μάλιστα τυχαίνει να ανήκουν στην πνευματική δικαιοδοσία του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Και κυρίως να υπενθυμίσουν στον «μακρόθεν εστώτα και θερμαινόμενον» κ. Σπύρου, ότι τον αιώνα που μας πέρασε, το Γένος υπέστη πάμπολλα δεινά από παρόμοιες συμπεριφορές θερμοκέφαλων «εθνοσωτήρων».
Να μη ξεχνούμε πώς ξεριζώθηκε ο εύρωστος ελληνισμός της Μικράς Ασίας και της Θράκης, πώς πήρε τον δρόμο της προσφυγιάς ο έλληνας του Πόντου, πώς χάθηκε η μισή Κύπρος, και πώς μέσα στη δίνη της πολιτικής διελκυστίνδας μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας την τελευταία πεντηκονταετία, καταποντίστηκε και η ακμάζουσα Ρωμιοσύνη της Πόλης. Και τούτο, χωρίς αυτή να φταίει απολύτως σε τίποτα.
Σ΄ ένα σημείο ο Κρίς Σπύρου έχει δίκαιο. Όταν στο μήνυμα του με την ευκαιρία της ιδρύσεως της «Ενορίας» του, λέγει πως «Η Αγία Σοφία παραμένει το αιώνιο σύμβολο της Ορθοδόξου Χριστιανικής Πίστεως». Ουδείς αντιλέγει. Και βέβαια κάθε ορθόδοξη ψυχή ματώνει και θλίβεται βλέποντας το Παλλάδιο αυτό της Ορθοδοξίας να έχει καταντήσει πλέον χώρος μουσειακός. Ωστόσο, πρέπει να παραδεχθούμε, μας αρέσει ή όχι, πως η Αγιασοφιά κατέστη σύμβολο και για την altera pars. Γι΄ αυτό και οποιαδήποτε συζήτηση γύρο από το λεπτό αυτό θέμα, πρέπει να γίνεται με νηφαλιότητα και ψυχραιμία, όχι δε με προκλήσεις και φωνασκίες, που παράγουν μεν θόρυβο, αλλά δεν κομίζουν τίποτε το θετικό.
Σε μια περίοδο κατά την οποία η Ομογένεια και το Σεπτό Κέντρο στην Πόλη άρχισαν κάπως να ανασάνουν και να προσβλέπουν με αισιοδοξία σ΄ένα καλλίτερο μέλλον στη γη αυτή όπου τους έταξε ο Θεός από αμνημονεύτων χρόνων, λίγη αιδώς και κοσμιότητα δεν θα έβλαπταν.