του ΓΡΗΓΟΡΗ Α. ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΗ
Θεσσαλονίκη 2009
UNIVERSITY STUDIO PRESS
Στις σελίδες του βιβλίου παρουσιάζεται η ιστορική εξέλιξη του Ρυσίου από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Παρουσιάζονται τα σημαντικότερα γεγονότα που επηρέασαν την ιστορική εξέλιξη της περιοχής, κατά την αρχαιότητα, το Bυζάντιο, την οθωμανική περίοδο, αναφορές των περιηγητών που πέρασαν από την περιοχή από το 1500 και μέχρι το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα, αλλά και οι εξελίξεις κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και τη μικρασιατική εκστρατεία.
Ακόμα παρουσιάζεται η εξέλιξη του ονόματος του Ρυσίου, η γεωμορφολογία της περιοχής, η συγκοινωνιακή σύνδεση της Aρετσούς με την Κωνσταντινούπολη και η αρχιτεκτονική της παράδοση.
Τέλος αναπτύσσεται η νεότερη ιστορία της Αρετσούς, από την εκκένωσή της από τους κατοίκους στο πλαίσιο της εφαρμογής της Συνθήκης της Λωζάννης περί ανταλλαγής πληθυσμών μέχρι σήμερα, με αναφορά τόσο στους τόπους όπου κατέληξαν οι πρόσφυγες (Αρετσού Καλαμαριάς, Νέο Ρύσιο Θέρμης, Αρετσού Αναβύσσου, HΠA) όσο και στην Aρετσού Μικράς Ασίας, την Nτάριτζα (Darιca), όπως ονομάζεται σήμερα από τους Tούρκους.
Στο βιβλίο εμπλουτίζεται από μεγάλο αριθμό εγγράφων της ελληνικής κοινότητας, φωτογραφικό υλικό τόσο της εποχής όσο και σύγχρονο, καθώς και πληθώρα οθωμανικών εγγράφων επικοινωνίας της κοινότητας με την κεντρική διοίκηση.