Στην Έκθεση Μνήμης για
τις Απελάσεις των Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης, που οργάνωσε η εφημερίδα «Ανατολή»,
πολλοί απελαθέντες είχαν την ευκαιρία για πρώτη φορά να μιλήσουν δημόσια για
την εμπειρία που σημάδεψε την ζωή τους.
Μεταξύ των μαρτυριών που
ακούστηκαν την Παρασκευή, 6 Φεβρουαρίου 2015, στο Αμφιθέατρο Αντώνης Τρίτσης,
του Πνευματικού Κέντρου Δήμου Αθηναίων, όπου έγινε η Έκθεση, ξεχώρισε αυτή του
πρέσβη επί τιμή κ. Λεωνίδα Χρυσανθόπουλου.
Ο κ. Χρυσανθόπουλος την
εποχή που έγιναν οι Απελάσεις σε νεαρή ηλικία ήταν στην Πόλη, δίπλα στον πατέρα
του Θεμιστοκλή Χρυσανθόπουλου, που υπηρετούσε ως Γενικός Πρόξενος της Ελλάδας εκεί.
Έτσι είχε άμεση εμπειρία
των γεγονότων της εποχής. Ο κ. Λεωνίδας Χρυσανθόπουλος, αργότερα την δεκαετία
του ’90 βρέθηκε ξανά στην Πόλη, αυτή τη φορά ο ίδιος ως Γεν. Πρόξενος της
Ελλάδας. Κατά την θητεία του στην Πόλη, έγινε η άρση του Μυστικού Διατάγματος,
οπότε στην ομιλία του στην Έκθεση, αναφέρθηκε σε αυτές τις δύο κρίσιμες
περιόδους.
Παρακάτω δημοσιεύουμε ένα
χαρακτηριστικό απόσπασμα από την μαρτυρία του κ. Χρυσανθόπουλου. Περισσότερα θα
δημοσιεύσουμε προσεχώς στην «Ανατολή».
«...Ήμουν
μάρτυρας του τρόμου, της θλίψης και της ταραχής που διακατείχε τους συμπολίτες μας. Οι
τάξεις στα σχολεία άδειαζαν καθώς έφευγαν οι μαθητές . Στο αεροδρόμιο είδα μια
απελαθείσα μεγάλης ηλικίας να υφίσταται εξονυχιστική σωματική έρευνα στο Τελωνείο και τα
είκοσι Δολλάρια που της είχε δώσει το Προξενείο να μπαίνουν στις τσέπες του
Τελώνη.
Το Γενικό Προξενείο εργαζόταν επί 24ώρου βάσεως και έδωσε άνευ προηγουμένου βοήθεια στους Έλληνες. Μέσα το Προξενείο έμοιαζε σαν Θησαυροφυλάκιο Τράπεζας με τις ράβδους χρυσού και άλλα πολύτιμα αντικείμενα που έφερναν οι συμπολίτες μας για να σωθούν από τα χέρια των Τούρκων. Και έφευγαν με τον Διπλωματικό Φάκελο για την Αθήνα. Δεν υπήρχε όμως τότε η Συνθήκη της Βιέννης για Προξενικές Ασυλίες οπότε το προσωπικό του Προξενείου κινδύνευε να συλληφθεί εάν ανοίγανε τον Φάκελο. Ο Χρυσανθόπουλος είχε ρωτήσει τον
Αβέρωφ για την μεταφορά. Του είχε απαντήσει θετικά προσθέτοντας ότι ¨Αν σε πιάσουν δεν ξέρουμε τίποτα¨.
Αρκετοί από τους σημερινούς μεγάλους Τούρκους επιχειρηματίες δημιούργησαν τις δυναστείες τους πάνω στις επιχειρήσεις που άφησαν πίσω τους οι Έλληνες επιχειρηματίες.
Μια από αυτές ήταν η Δυναστεία Κοτς. Ο Βέχμπι Κοτς ήταν παλαιότεραυπάλληλος του Γιάννη Βαρσάμη, Έλληνα επιχειρηματία από την Θεσσαλονίκη, χρόνια εγκατεστημένου στην Κωνσταντινούπολη. Είχε εργοστάσιο που κατασκεύαζε ψυγεία. Βρέθηκε στο εξωτερικό όταν πάρθηκαν τα μέτρα. Για να μην περιέλθει στο Τουρκικό Δημόσιο, την πώλησε για ένα Δολλάριο στον Κοτς…»
Το Γενικό Προξενείο εργαζόταν επί 24ώρου βάσεως και έδωσε άνευ προηγουμένου βοήθεια στους Έλληνες. Μέσα το Προξενείο έμοιαζε σαν Θησαυροφυλάκιο Τράπεζας με τις ράβδους χρυσού και άλλα πολύτιμα αντικείμενα που έφερναν οι συμπολίτες μας για να σωθούν από τα χέρια των Τούρκων. Και έφευγαν με τον Διπλωματικό Φάκελο για την Αθήνα. Δεν υπήρχε όμως τότε η Συνθήκη της Βιέννης για Προξενικές Ασυλίες οπότε το προσωπικό του Προξενείου κινδύνευε να συλληφθεί εάν ανοίγανε τον Φάκελο. Ο Χρυσανθόπουλος είχε ρωτήσει τον
Αβέρωφ για την μεταφορά. Του είχε απαντήσει θετικά προσθέτοντας ότι ¨Αν σε πιάσουν δεν ξέρουμε τίποτα¨.
Αρκετοί από τους σημερινούς μεγάλους Τούρκους επιχειρηματίες δημιούργησαν τις δυναστείες τους πάνω στις επιχειρήσεις που άφησαν πίσω τους οι Έλληνες επιχειρηματίες.
Μια από αυτές ήταν η Δυναστεία Κοτς. Ο Βέχμπι Κοτς ήταν παλαιότεραυπάλληλος του Γιάννη Βαρσάμη, Έλληνα επιχειρηματία από την Θεσσαλονίκη, χρόνια εγκατεστημένου στην Κωνσταντινούπολη. Είχε εργοστάσιο που κατασκεύαζε ψυγεία. Βρέθηκε στο εξωτερικό όταν πάρθηκαν τα μέτρα. Για να μην περιέλθει στο Τουρκικό Δημόσιο, την πώλησε για ένα Δολλάριο στον Κοτς…»
