Ο κ. Νικ. Ουζούνογλου και ο κ. Μεχμέτ Αλτάν
Η Οικουμενική Ομοσπονδία Κωνσταντινουπολιτών (Οι.Ομ.Κω.), ο
ανώτατος φορέας εκπροσώπησης των εκπατρισμένων Ελλήνων της Πόλης,
πραγματοποίησε και φέτος εκδήλωση μνήμης για την επέτειο των «Σεπτεμβριανών»
του 1955, το πογκρόμ που οργανώθηκε από τις κρατικές υπηρεσίες της Τουρκίας.
Η ημερίδα που πραγματοποιήθηκε το Σάββατο, 6 Σεπτεμβρίου
2014, στην αίθουσα εκδηλώσεων του Ι.Ν. Παναγία Φανερωμένη στην Βουλιαγμένη,
είχε τον τίτλο «Η Νύκτα Κρυστάλλων (6-7/9/1955) για τον Ελληνισμό της
Κωνσταντινούπολης – Πενήντα Χρόνια από την Κορύφωση των Διωγμών κατά του
Ελληνισμού της Πόλης – Βλέμμα στο Μέλλον: Αποκατάσταση διά μέσου και Νομικών
Ενεργειών».
Η ημερίδα, ήταν ένα ακόμη βήμα για την προώθηση της
πολιτικής που έχει διαμορφώσει η Οι.Ομ.Κω. σε ό,τι αφορά την διεκδίκηση των
δικαιωμάτων των Ρωμηών Πολιτών. Η ιδιαίτερη αξία της ημερίδας βρίσκεται στο
γεγονός ότι μέσα από τις εισηγήσεις έγκριτων νομικών, αναδείχθηκαν το δίκαιο
και οι νομικές ενέργειες ως ένα σημαντικό μέσο για την αποκατάσταση των αδικιών
που έχουν υποστεί οι Κωνσταντινουπολίτες από τις κρατικές πολιτικές της
Τουρκίας.
Ο κ. Χρ. Ροζάκης και ο κ. Νικ. Ουζούνογλου
Η ημερίδα ξεκίνησε με χαιρετισμό του Προέδρου της Οι.Ομ.Κω.
καθ. ΕΜΠ κ. Νικόλαου Ουζούνογλου, ο οποίος μεταξύ άλλων τόνισε την σπουδαιότητα
των νομικών διεκδικήσεων στην προσπάθεια αποκατάστασης των αδικιών που έχει
υποστεί η Ρωμαίικη κοινότητα της Πόλης. Ειδικότερα αναφέρθηκε στις σημαντικές
αποφάσεις που έλαβε το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ),
κυρίως μετά το 2000, σε υποθέσεις που αφορούσαν τόσο την κοινοτική περιουσία
της Ομογένειας όσο και ατομικές διεκδικήσεις ομογενών.
Ο κ. Ουζούνογλου τελειώνοντας τον χαιρετισμό του, ενημέρωσε
ότι η Οι.Ομ.Κω. παράλληλα με τα διαβήματα που κάνει τόσο προς την κυβέρνηση της
Τουρκίας όσο και της Ελλάδας, πλέον προβαίνει και σε νομικές ενέργειες για την
αποκατάσταση του δικαίου. Χαρακτηριστικά ανέφερε την προσφυγή στην δικαιοσύνη,
για την περίπτωση του ιδρύματος των Νοσοκομείων Βαλουκλή, η οποία ουσιαστικά
αφορά την παραβίαση του δικαιώματος που αναγνωρίζει η Συνθήκη της Λωζάνης, για
διεύθυνση των ευαγών ιδρυμάτων από τις μη μουσουλμανικές κοινότητες, στις
οποίες ανήκουν.
Πρώτος ομιλητής της ημερίδας ήταν ο κ. Χρήστος Ροζάκης,
Ομοτ. Καθ. Διεθνούς Δικαίου του Πανεπιστημίου Αθηνών και πρώην Αντιπρόεδρος του
Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ).
Ο κ. Ροζάκης μεταξύ άλλων είπε, οι συνθήκες στην Τουρκία
έχουν βελτιωθεί, ωστόσο πολλές αδικίες δεν έχουν αποκατασταθεί και ένας βασικός
δρόμος αποκατάστασης είναι η προσφυγή στα δικαστήρια, εσωτερικά και διεθνή. Ο
ομιλητής αφού αναφέρθηκε συνοπτικά στην λειτουργία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου
σημείωσε ότι για τους Έλληνες της Κωνσταντινούπολης που έχουν πληγεί από τους
διωγμούς των Σεπτεμβριανών του 1955 και των Απελάσεων του 1964, υπάρχουν
δυνατότητες αποκατάστασης βλαβών που έχουν υποστεί, μέσω του Ευρωπαϊκού
Δικαστηρίου.
Η εισήγηση του κ. Ιωάννη Κτιστάκι, Επ. Καθ. Παν. Βοσπόρου
και Δημοκρίτειου Παν. Θράκης, είχε τον τίτλο «Η σημασία της Πολιτικής στην
προστασία της Ελληνορθόδοξης Κοινότητας της Τουρκίας».
Γ. ΚΤΙΣΤΑΚΗΣ: ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΣΤΡΕΡΕΗ ΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΘΕΣΜΙΚΗ ΒΑΣΗ ΤΑ ΘΕΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ
Ο κ. Κτιστάκης επεσήμανε ότι ο κ. Ερντογάν κατά την
πρωθυπουργία του, δεν άλλαξε τον καμβά της τουρκικής μειονοτικής πολιτικής. Τα
ευαγή μειονοτικά ιδρύματα δεν έπαυσαν να επιβάλλονται ως το μοναδικό νομικό
σχήμα που επιτρέπει την άσκηση μειονοτικών δικαιωμάτων. Αυτό συνεπάγεται
αρνητικές συνέπειες για τις αναγνωρισμένες μειονότητες.
Ο κ. Κτιστάκης σημείωσε ότι από το 2003 η τουρκική διοίκηση
αρχίζει να εξομαλύνει την κατάσταση και να επαναφέρει την «κανονικότητα» στην
ζωή όλων των μειονοτικών, συμπεριλαμβανομένου και των Ελληνορθοδόξων. Ωστόσο ανά
πάσα στιγμή αυτή η προσπάθεια μπορεί να ανατραπεί, γιατί δεν έχει στέρεη
θεσμική και νομική βάση.
Ο σεβασμός των δικαιωμάτων των μειονοτήτων για να μην
εξαρτάται από τις διαθέσεις των πολιτικών ηγεσιών, ο κ. Κτιστάκης πρότεινε η
Τουρκία και η Ελλάδα να επικυρώσουν την Σύμβαση Πλαίσιο για την Προστασία των
Εθνικών Μειονοτήτων του Συμβουλίου της Ευρώπης. Έτσι η προστασία των
μειονοτήτων, θα τεθεί υπό την πιο έγκυρη και αξιόπιστη εποπτεία που υπάρχει
σήμερα στην Ευρώπη, εκείνη του Συμβουλίου της Ευρώπης.
ΜΕΧΜΕΤ ΑΛΤΑΝ: ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΝΑ ΑΝΕΓΗΡΕΙ ΜΝΗΜΕΙΟ ΣΥΓΝΩΜΗΣ
Στη συνέχεια στο βήμα ήρθε ο κ. Μεχμέτ Αλτάν, Καθ. Σχολής
Οικονομικών του Παν. Κων/λης, ο οποίος ανέπτυξε το θέμα «Οι Μειονότητες την
Εποχή της Παγκοσμιοποίησης».
Ο ομιλητής επεσήμανε ότι βαδίζουμε σταδιακά προς μία εποχή
όπου σημειώνεται υπέρβαση του έθνους κράτους και είπε τα εξής:
«Είμαστε στην αρχή μιας περιόδου όπου προτάσσεται ο
ουμανισμός. Η εθνική, θρησκευτική, δογματική ταυτότητα των ανθρώπων αρχίζει να
αντικαθίσταται από την ιδιότητα του ανθρώπου. Όμως δυστυχώς η Τουρκία ακόμη δεν
έχει ανακαλύψει την έννοια του ανθρώπου και του πολίτη. Τα γεγονότα των
Σεπτεμβριανών δείχνουν ότι η έννοια του πολίτη δεν αντανακλά σε μία κοινωνική
συνείδηση, σε μια βούληση κρατικής διοίκησης. Το κράτος της Τουρκίας, όσους δεν
είναι Τούρκοι και σουνίτες μουσουλμάνοι, σχεδόν δεν τους δέχεται ως πολίτες
του…»
Στη συνέχεια της ομιλίας του είπε «παράλληλα με τις νομικές
διεκδικήσεις για την αποκατάσταση των αδικιών, συνιστώ και την επιδίωξη
συμβολικών ενεργειών που θα επουλώσουν ηθικά τα τραύματα των αδικιών που έχετε
υποστεί. Για παράδειγμα του χρόνου στην 60η επέτειο των Σεπτεμβριανών,
η ανέγερση ενός μνημείου με το οποίο το κράτος θα ζητά συγνώμη, θα μπορούσε να
είναι ένας συμβολικός επίδεσμος για την έστω και ελάχιστη επούλωση του
τραύματος που άφησαν τα γεγονότα των Σεπτεμβριανών».
Ο κ. Αλτάν αναφερόμενος στην πορεία εκδημοκρατισμού της
Τουρκίας είπε: «Εάν η Τουρκία απομακρυνθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση, θα
απομακρυνθεί και από το δίκαιο. Γι’ αυτό η περαιτέρω προσέγγιση της Τουρκίας
προς την Ε.Ε. θα επιταχύνει την επίλυση των θεμάτων που αφορούν τα ατομικά και
κοινωνικά δικαιώματα».
Ο επόμενος ομιλητής ήταν ο δικηγόρος Κατερίνης κ. Δημήτριος
Γκελντής, ο οποίος μίλησε για το θέμα «Οι πρόσφατες εξελίξεις στο Δικαστήριο
του Στρασβούργου (ΕΔΔΑ)».
Δ. ΓΚΕΛΝΤΗΣ: ΚΕΡΔΙΣΑΜΕ ΤΗΝ ΑΞΙΟΠΡΕΠΕΙΑ ΜΑΣ
Ο κ. Γκελντής κατά την εισαγωγή του αναφέρθηκε στην τουρκική
νομοθεσία η οποία απαγόρευε σε Έλληνες υπηκόους ν’ αποκτήσουν ακίνητη περιουσία
από κληρονομιά.
Αυτή η απαγόρευση εφαρμόστηκε στην περίπτωση των Α/φων Φωκά,
(την χειρίστηκε ο κ. Γκελντής), η οποία οδηγήθηκε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο και
κατέληξε το 2009 υπέρ των κληρονόμων.
Ο ομιλητής είπε ότι η Τουρκία στην προσπάθεια της για ένταξη
στην Ε.Ε., αντιλήφθηκε ότι δεν μπορεί να συνεχίσει σε αυτή την κατάφορη
παραβίαση ανθρώπινου δικαιώματος και μηχανεύτηκε άλλο τρόπο εκποίησης των
περιουσιών. Συγκεκριμένα, τώρα επιβάλλει στους κληρονόμους να πουλήσουν εντός
εξαμήνου την ακίνητη περιουσία που έχουν αποκτήσει, διαφορετικά την εκποιεί το
κράτος.
Ο κ. Γκελντής αναφέρθηκε εκτενώς στις δυσκολίες που ορθώνουν
οι τουρκικές αρχές σε έλληνες υπηκόους για την διεκδίκηση περιουσιακών
δικαιωμάτων, όπως την καταβολή υπέρογκης χρηματικής εγγύησης, για την προσφυγή
στην δικαιοσύνη.
Επίσης μίλησε για τις προσπάθειες των τουρκικών αρχών, μέσω
διαφόρων επιτηδείων, να εξωθήσουν τους εκπατρισμένους Ρωμηούς Πολίτες να
πουλήσουν τις ακίνητες περιουσίες τους, σε ευτελείς τιμές.
Τελειώνοντας την ομιλία του είπε, ότι με την υπόθεση των
Α/φων Φωκά δεν υπήρξε μόνο δικαίωση αλλά όπως τόνισε χαρακτηριστικά «κερδίσαμε
και την αξιοπρέπεια μας».
Τελευταία ομιλήτρια της ημερίδας ήταν η κα Πηνελόπη
Μπενλίσοϊ, Δικηγόρος της Πόλης, η οποία ανέπτυξε το θέμα «Οι πρόσφατες
εξελίξεις στα Δικαστήρια στην Τουρκία».
Η ομιλήτρια στην εισαγωγή της επεσήμανε τα εξής:
«Όπως θα γνωρίζετε τόσο επί των βακουφικών ακινήτων όσο και
επί των ιδιωτικών, επί χρόνια υπήρχε ένα καθεστώς ανομίας και παραβίαση των
ιδιοκτησιακών και κληρονομικών δικαιωμάτων με διάφορες άδικες πρακτικές.
Το κυριότερο μακροπρόθεσμο αποτέλεσμα αυτής της κατάστασης,
πέρα από την οικονομική αξία των δημευθέντων ακινήτων, ίσως και περισσότερο από
αυτή, είναι το πλήγμα που έχει υποστεί ο κοινωνικό – πολιτιστικός ιστός της
Πόλης.
Η συρρίκνωση εσόδων που είχαν υποστεί τα ευαγή ιδρύματα,
εξαιτίας της δήμευσης των ακινήτων που αποκτήθηκαν μετά το 1936, ο
χαρακτηρισμός από την Γεν. Διεύθυνση Βακουφίων ως «κατειλημμένων», εκκλησιών
που αποτελούσαν σημεία αναφοράς για την κοινωνική ζωή των μελών της Ρωμαίικης
κοινότητας, οι περιορισμοί που τέθηκαν στην ελληνική εκπαίδευση, ήταν κάποιες
βασικές αιτίες που κατέστρεψαν την δυνατότητα μετάδοσης της κοινωνικο –
πολιτιστικής ταυτότητας των Ρωμιών, στις νεότερες γενιές, κι αυτός ο παράγοντας
επέσπευσε την φυγή και την δημογραφική συρρίκνωση…»
Στη συνέχεια η ομιλήτρια αναφέρθηκε στις βελτιώσεις που
έχουν επέλθει τα τελευταία χρόνια σε θέματα ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων, των
μελών της Ρωμαίικης κοινότητας, εξαιτίας της κυβερνητικής πολιτικής, σημείωσε
όμως ότι υπάρχουν ακόμη αρκετά θέματα, που περιμένουν την επίλυση τους με
νεότερες νομοθετικές ρυθμίσεις.
Η κα Μπενλίσοϊ επεσήμανε τον θετικό ρόλο που έπαιξαν οι
αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, σε υποθέσεις ελληνικών περιουσιών, ούτως
ώστε ν’ αλλάξει η στάση των αρχών και των δικαστηρίων σε παρόμοιες περιπτώσεις.
Ένας άλλος παράγοντας που έπαιξε ρόλο στην αλλαγή αυτή, είναι και το καλό κλίμα
στις σχέσεις Τουρκίας και Ελλάδας.
Η ομιλήτρια αναφέρθηκε επίσης στα πρακτικά προβλήματα που
αντιμετωπίζουν οι δικηγόροι που ασχολούνται με υποθέσεις ελληνικών περιουσιών
και προέτρεψε τους εκπατρισμένους Πολίτες να διεκδικήσουν τις περιουσίες τους,
προσέχοντας να μην γίνουν θύματα επιτηδείων.
Τα πρακτικά της ημερίδας θα εκδοθούν σύντομα από την
Οι.Ομ.Κω.
