Ο Κωνσταντινουπολίτης Ομότιμος Καθηγητής Γενικής
Γλωσσολογίας στη Σορβόννη Πανεπιστήμιο Paris – Descartes, κ. Χρήστος Κλαίρης,
στην διάλεξη του που διοργάνωσαν οι σύλλογοι αποφοίτων των Πολίτικων λυκείων
στην Αθήνα, έφερε στην δημοσιότητα ένα θέμα που συζητείται έντονα στους κύκλους
της Πολίτικης ομογένειας. Αφορά τις προτάσεις που διατυπώνονται, για αναδιάταξη
των τριών εκπαιδευτηρίων μας, με κλείσιμο και αλλαγές κατεύθυνσης σπουδών.
Όπως είπε ο κ. Κλαίρης, όσα διατύπωσε προέρχονται από τον Γεν. Πρόξενο της Ελλάδας στην Κωνσταντινούπολη, κ. Νικόλαο Ματθιουδάκη.
Ο κ. Κλαίρης είπε:
«…Ο Γενικός Πρόξενος της Ελλάδας στην Πόλη, ο κύριος Νικόλαος Ματθιουδάκης, στις 10 Ιανουαρίου 2013 πραγματοποίησε µια συνάντηση στο Σισµανόγλειο Μέγαρο µε όλους τους εκπαιδευτικούς της Πόλης και µε γραπτή εισήγησή του διετύπωσε προτάσεις - διασαφηνίζω, προτάσεις, όχι αποφάσεις - προτάσεις, λοιπόν, προς συζήτηση, όσον αφορά την αποτελεσματικότερη λειτουργία των Σχολείων την επόμενη σχολική χρονιά.
Προτείνει ως πρώτη επιλογή το εξής:
1) « [Το] Ζάππειο [,να λειτουργήσει,] µόνον [ως] πρωτοβάθµια εκπαίδευση (νηπιαγωγείο και δηµοτικό) µε ουσιαστική και όχι νοµική κατάργηση των άλλων δύο κύκλων σπουδών, ώστε αν έρθουν καλύτερες µέρες να ξανανοίξουν. Παράλληλα κλείσιµο του δηµοτικού της Βλάγκας [6 παιδιά] και διατήρηση λόγω αποστάσεως εκείνου της Πριγκήπου [7 παιδιά].
2) Ισόποση κατανοµή των µαθητών στα άλλα δύο σχολεία για το Γυµνάσιο και εξειδίκευση στο Λύκειο µε εισαγωγή είτε µε άτυπες εξετάσεις είτε µε συνεργασία του καθηγητικού δυναµικού των δύο σχολείων.»
Ως δεύτερη επιλογή προτείνει:
«[Τη] Λειτουργία όλων των βαθµίδων σε ένα µόνο από τα τρία σχολεία και χρήση των άλλων δύο για ευρύτερους εκπαιδευτικούς σκοπούς...»
Όσο και αν κάποιοι στην Πόλη, δαιμονοποιούν την δημόσια συζήτηση της αναδιάταξης των εκπαιδευτηρίων, αυτή υφίσταται και δεν βοηθά σε τίποτα να θάβουμε το κεφάλι στην άμμο.
Οφείλουμε ευχαριστίες στον κ. Κλαίρη, ο οποίος με την ακαδημαϊκή του παρρησία έθεσε στον «δήμο» το θέμα, μέσω των προτάσεων που έκανε ο κ. Γενικός.
Αυτή η δημόσια συζήτηση μας βοηθά να διατυπώσουμε ορισμένες σκέψεις και προβληματισμούς. Άλλωστε τόσο σοβαρά θέματα δεν μπορούν ν’ αποφασίζονται από ένα μικρό κύκλο ανθρώπων, εφόσον αφορούν όλη την Ρωμέϊκη κοινότητα της Πόλης.
Κατ’ αρχήν, όσοι θέτουν θέμα αναδιάταξης των ομογενειακών εκπαιδευτηρίων, όπως ο Γεν. Πρόξενος της Ελλάδας, αλλά και άλλοι κρατικοί παράγοντες εξ Ελλάδος, θα πρέπει να γνωρίζουν ότι «λογιαριάζουν δίχως τον ξενοδόχο». Και ο «ξενοδόχος» στην περίπτωση αυτή είναι οι ιδρυτές και οι εφορείες των σχολών, για τις οποίες γίνεται συζήτηση. Οι ιδρυτές και οι εφορείες των σχολών έχουν, βάσει του νομικού πλαισίου της Τουρκίας – την αρμοδιότητα και την εξουσία να κάνουν οποιαδήποτε αλλαγή στην λειτουργία των ομογενειακών βακουφικών σχολείων.
Οι σχολές αυτές, σε γενικές γραμμές, εξασφαλίζουν τα λειτουργικά τους έξοδα, με δικά τους μέσα και γι’ αυτό ο μοχλός της οικονομικής πίεσης, ελάχιστα μπορεί να επηρεάσει.
Υπάρχει βέβαια η «αχίλλειος πτέρνα» της Ρωμέϊκης εκπαιδευτικής κοινότητας και ίσως σε αυτήν να στοχεύουν οι προτάσεις που διατυπώνονται από διάφορες πλευρές. Κι αυτή είναι η επικρατούσα νοοτροπία στην εκπαιδευτική κοινότητα, ότι για «τα Ρωμέϊκα σχολεία, αποφασίζουν τα δύο κέντρα»..!
Ας αφήσουμε όμως στην άκρη τα «νομικά – τεχνικά» της λειτουργίας των ομογενειακών σχολών κι ας προχωρήσουμε στην ουσία. Ν’ αναρωτηθούμε «τι όφελος θα προσκόμιζε στην ομογενειακή εκπαίδευση» η προτεινόμενη, εκ του Γεν. Προξένου και μέσω αυτού ενδεχομένως των προϊστάμενων αρχών του, αναδιάταξη των σχολών μας;
Η ομογενειακή εκπαίδευση σήμερα αντιμετωπίζει μεγάλες προκλήσεις, όπως ο προσδιορισμός των στόχων της ελληνόφωνης εκπαίδευσης στα σχολεία μας, όπου τα παιδιά αμιγώς ελληνόφωνων (ως μητρική γλώσσα) οικογενειών είναι σε μειοψηφία. Σήμερα στα ομογενειακά σχολεία, σε μια σειρά παιδαγωγικά θέματα, από τον τρόπο διδασκαλίας της ελληνικής γλώσσας (ως μητρική ή ξένη), των εγχειριδίων που θα χρησιμοποιηθούν στην τάξη και τις μεθόδους διδασκαλίας σε τάξεις με (γλωσσικά) μικτό μαθητικό πληθυσμό, μέχρι το μέτρο βαθμολόγησης των μαθημάτων, υπάρχουν διάφορες γνώμες αλλά και διαφορετικές πρακτικές. Με αποτέλεσμα να επικρατεί μια χαοτική κατάσταση στα σχολεία μας.
Γενικότερα όλο το εκπαιδευτικό σύστημα, από την διδακτέα ύλη και τα αναλυτικά προγράμματα μέχρι και την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών σε σύγχρονες μεθόδους διδασκαλίας, χρειάζεται επανεξέταση και εκσυγχρονισμό. Υπάρχουν ακόμη ζητήματα προς επίλυση, όπως εάν οι πολιτιστικές δραστηριότητες που οργανώνουν οι διευθύνσεις των σχολών, κυρίως για λόγους δημοσίων σχέσεων, όπως είχε επισημάνει η κα Κατερίνα Μάρκου στην διάσημη έκθεση της που είχε υποβάλει το 2006 στο Συνέδριο «Συνάντηση στην Πόλη», λειτουργούν συμπληρωματικά ή ανταγωνιστικά με την εκπαιδευτική διαδικασία.
Σε όλο αυτό το εύρος των θεμάτων, οι προτάσεις του κ. Γενικού, δεν δίνουν μία απάντηση για την μεθοδολογία με την οποία θα αντιμετωπιστούν. Ενώ το ζητούμενο για την ομογενειακή εκπαίδευση είναι ακριβώς αυτή η μεθοδολογία.
Ως εκ τούτου, κίνητρο της προτεινόμενης αναδιάταξης φαίνεται να είναι η εξοικονόμηση πόρων για το ελληνικό δημόσιο. Εάν κρίνουμε από τον σχεδιασμό της συγχώνευσης και το κλείσιμο σχολείων της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στην ελλαδική επικράτεια αλλά και στην ελληνική διασπορά, φαίνεται ότι η ίδια συνταγή προορίζεται και για τα σχολεία της Πόλης. Κι εφόσον η εξοικονόμηση δεν θα προέλθει από τα κτίρια (όπως αναφέραμε παραπάνω) προφανώς επιδιώκεται να προέλθει από το κόστος μισθοδοσίας και πιο συγκεκριμένα από την μείωση του εκπαιδευτικού προσωπικού, είτε με συνταξιοδοτήσεις, είτε με απολύσεις, είτε με περαιτέρω μειώσεις στους μισθούς.
Το γεγονός ότι η ομογενειακή εκπαίδευση της Πόλης, αντιμετωπίζεται από την Ελληνική πολιτεία με λογιστικά κριτήρια και όχι εκπαιδευτικά, προκύπτει από μια σειρά στοιχεία.
Να υπενθυμίσουμε ότι, μόνο από το 2006 που έγινε το Συνέδριο «Συνάντηση στην Πόλη» οπότε και τέθηκαν δημόσια επί τάπητος τα εκπαιδευτικά προβλήματα της Ομογένειας, μέχρι σήμερα έχει αλλάξει τουλάχιστον 6 (έξη) φορές ο αρμόδιος για την εκπαίδευση ελληνοπαίδων εξωτερικού Ειδικός Γραμματέας του ελληνικού Υπουργείου Παιδείας. Πρόκειται για την Γραμματεία που έχει υπό την αρμοδιότητα της και τα ομογενειακά σχολεία της Πόλης. Το διάστημα αυτό, όπου αναλώθηκε πολύτιμος χρόνος για την ενημέρωση του κάθε νέου Ειδικού Γραμματέα, το Υπ. Παιδείας της Ελλάδας, ήταν αναμενόμενο να μην μπορεί να χαράξει μία στρατηγική για την αναβάθμιση και τον εκσυγχρονισμό της ομογενειακής εκπαίδευσης στην Πόλη.
Όπως είπε ο κ. Κλαίρης, όσα διατύπωσε προέρχονται από τον Γεν. Πρόξενο της Ελλάδας στην Κωνσταντινούπολη, κ. Νικόλαο Ματθιουδάκη.
Ο κ. Κλαίρης είπε:
«…Ο Γενικός Πρόξενος της Ελλάδας στην Πόλη, ο κύριος Νικόλαος Ματθιουδάκης, στις 10 Ιανουαρίου 2013 πραγματοποίησε µια συνάντηση στο Σισµανόγλειο Μέγαρο µε όλους τους εκπαιδευτικούς της Πόλης και µε γραπτή εισήγησή του διετύπωσε προτάσεις - διασαφηνίζω, προτάσεις, όχι αποφάσεις - προτάσεις, λοιπόν, προς συζήτηση, όσον αφορά την αποτελεσματικότερη λειτουργία των Σχολείων την επόμενη σχολική χρονιά.
Προτείνει ως πρώτη επιλογή το εξής:
1) « [Το] Ζάππειο [,να λειτουργήσει,] µόνον [ως] πρωτοβάθµια εκπαίδευση (νηπιαγωγείο και δηµοτικό) µε ουσιαστική και όχι νοµική κατάργηση των άλλων δύο κύκλων σπουδών, ώστε αν έρθουν καλύτερες µέρες να ξανανοίξουν. Παράλληλα κλείσιµο του δηµοτικού της Βλάγκας [6 παιδιά] και διατήρηση λόγω αποστάσεως εκείνου της Πριγκήπου [7 παιδιά].
2) Ισόποση κατανοµή των µαθητών στα άλλα δύο σχολεία για το Γυµνάσιο και εξειδίκευση στο Λύκειο µε εισαγωγή είτε µε άτυπες εξετάσεις είτε µε συνεργασία του καθηγητικού δυναµικού των δύο σχολείων.»
Ως δεύτερη επιλογή προτείνει:
«[Τη] Λειτουργία όλων των βαθµίδων σε ένα µόνο από τα τρία σχολεία και χρήση των άλλων δύο για ευρύτερους εκπαιδευτικούς σκοπούς...»
Όσο και αν κάποιοι στην Πόλη, δαιμονοποιούν την δημόσια συζήτηση της αναδιάταξης των εκπαιδευτηρίων, αυτή υφίσταται και δεν βοηθά σε τίποτα να θάβουμε το κεφάλι στην άμμο.
Οφείλουμε ευχαριστίες στον κ. Κλαίρη, ο οποίος με την ακαδημαϊκή του παρρησία έθεσε στον «δήμο» το θέμα, μέσω των προτάσεων που έκανε ο κ. Γενικός.
Αυτή η δημόσια συζήτηση μας βοηθά να διατυπώσουμε ορισμένες σκέψεις και προβληματισμούς. Άλλωστε τόσο σοβαρά θέματα δεν μπορούν ν’ αποφασίζονται από ένα μικρό κύκλο ανθρώπων, εφόσον αφορούν όλη την Ρωμέϊκη κοινότητα της Πόλης.
Κατ’ αρχήν, όσοι θέτουν θέμα αναδιάταξης των ομογενειακών εκπαιδευτηρίων, όπως ο Γεν. Πρόξενος της Ελλάδας, αλλά και άλλοι κρατικοί παράγοντες εξ Ελλάδος, θα πρέπει να γνωρίζουν ότι «λογιαριάζουν δίχως τον ξενοδόχο». Και ο «ξενοδόχος» στην περίπτωση αυτή είναι οι ιδρυτές και οι εφορείες των σχολών, για τις οποίες γίνεται συζήτηση. Οι ιδρυτές και οι εφορείες των σχολών έχουν, βάσει του νομικού πλαισίου της Τουρκίας – την αρμοδιότητα και την εξουσία να κάνουν οποιαδήποτε αλλαγή στην λειτουργία των ομογενειακών βακουφικών σχολείων.
Οι σχολές αυτές, σε γενικές γραμμές, εξασφαλίζουν τα λειτουργικά τους έξοδα, με δικά τους μέσα και γι’ αυτό ο μοχλός της οικονομικής πίεσης, ελάχιστα μπορεί να επηρεάσει.
Υπάρχει βέβαια η «αχίλλειος πτέρνα» της Ρωμέϊκης εκπαιδευτικής κοινότητας και ίσως σε αυτήν να στοχεύουν οι προτάσεις που διατυπώνονται από διάφορες πλευρές. Κι αυτή είναι η επικρατούσα νοοτροπία στην εκπαιδευτική κοινότητα, ότι για «τα Ρωμέϊκα σχολεία, αποφασίζουν τα δύο κέντρα»..!
Ας αφήσουμε όμως στην άκρη τα «νομικά – τεχνικά» της λειτουργίας των ομογενειακών σχολών κι ας προχωρήσουμε στην ουσία. Ν’ αναρωτηθούμε «τι όφελος θα προσκόμιζε στην ομογενειακή εκπαίδευση» η προτεινόμενη, εκ του Γεν. Προξένου και μέσω αυτού ενδεχομένως των προϊστάμενων αρχών του, αναδιάταξη των σχολών μας;
Η ομογενειακή εκπαίδευση σήμερα αντιμετωπίζει μεγάλες προκλήσεις, όπως ο προσδιορισμός των στόχων της ελληνόφωνης εκπαίδευσης στα σχολεία μας, όπου τα παιδιά αμιγώς ελληνόφωνων (ως μητρική γλώσσα) οικογενειών είναι σε μειοψηφία. Σήμερα στα ομογενειακά σχολεία, σε μια σειρά παιδαγωγικά θέματα, από τον τρόπο διδασκαλίας της ελληνικής γλώσσας (ως μητρική ή ξένη), των εγχειριδίων που θα χρησιμοποιηθούν στην τάξη και τις μεθόδους διδασκαλίας σε τάξεις με (γλωσσικά) μικτό μαθητικό πληθυσμό, μέχρι το μέτρο βαθμολόγησης των μαθημάτων, υπάρχουν διάφορες γνώμες αλλά και διαφορετικές πρακτικές. Με αποτέλεσμα να επικρατεί μια χαοτική κατάσταση στα σχολεία μας.
Γενικότερα όλο το εκπαιδευτικό σύστημα, από την διδακτέα ύλη και τα αναλυτικά προγράμματα μέχρι και την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών σε σύγχρονες μεθόδους διδασκαλίας, χρειάζεται επανεξέταση και εκσυγχρονισμό. Υπάρχουν ακόμη ζητήματα προς επίλυση, όπως εάν οι πολιτιστικές δραστηριότητες που οργανώνουν οι διευθύνσεις των σχολών, κυρίως για λόγους δημοσίων σχέσεων, όπως είχε επισημάνει η κα Κατερίνα Μάρκου στην διάσημη έκθεση της που είχε υποβάλει το 2006 στο Συνέδριο «Συνάντηση στην Πόλη», λειτουργούν συμπληρωματικά ή ανταγωνιστικά με την εκπαιδευτική διαδικασία.
Σε όλο αυτό το εύρος των θεμάτων, οι προτάσεις του κ. Γενικού, δεν δίνουν μία απάντηση για την μεθοδολογία με την οποία θα αντιμετωπιστούν. Ενώ το ζητούμενο για την ομογενειακή εκπαίδευση είναι ακριβώς αυτή η μεθοδολογία.
Ως εκ τούτου, κίνητρο της προτεινόμενης αναδιάταξης φαίνεται να είναι η εξοικονόμηση πόρων για το ελληνικό δημόσιο. Εάν κρίνουμε από τον σχεδιασμό της συγχώνευσης και το κλείσιμο σχολείων της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στην ελλαδική επικράτεια αλλά και στην ελληνική διασπορά, φαίνεται ότι η ίδια συνταγή προορίζεται και για τα σχολεία της Πόλης. Κι εφόσον η εξοικονόμηση δεν θα προέλθει από τα κτίρια (όπως αναφέραμε παραπάνω) προφανώς επιδιώκεται να προέλθει από το κόστος μισθοδοσίας και πιο συγκεκριμένα από την μείωση του εκπαιδευτικού προσωπικού, είτε με συνταξιοδοτήσεις, είτε με απολύσεις, είτε με περαιτέρω μειώσεις στους μισθούς.
Το γεγονός ότι η ομογενειακή εκπαίδευση της Πόλης, αντιμετωπίζεται από την Ελληνική πολιτεία με λογιστικά κριτήρια και όχι εκπαιδευτικά, προκύπτει από μια σειρά στοιχεία.
Να υπενθυμίσουμε ότι, μόνο από το 2006 που έγινε το Συνέδριο «Συνάντηση στην Πόλη» οπότε και τέθηκαν δημόσια επί τάπητος τα εκπαιδευτικά προβλήματα της Ομογένειας, μέχρι σήμερα έχει αλλάξει τουλάχιστον 6 (έξη) φορές ο αρμόδιος για την εκπαίδευση ελληνοπαίδων εξωτερικού Ειδικός Γραμματέας του ελληνικού Υπουργείου Παιδείας. Πρόκειται για την Γραμματεία που έχει υπό την αρμοδιότητα της και τα ομογενειακά σχολεία της Πόλης. Το διάστημα αυτό, όπου αναλώθηκε πολύτιμος χρόνος για την ενημέρωση του κάθε νέου Ειδικού Γραμματέα, το Υπ. Παιδείας της Ελλάδας, ήταν αναμενόμενο να μην μπορεί να χαράξει μία στρατηγική για την αναβάθμιση και τον εκσυγχρονισμό της ομογενειακής εκπαίδευσης στην Πόλη.
Το ελλαδικό πολιτικό σύστημα και συγκεκριμένα οι ηγεσίες του
Υπ. Παιδείας, γνωρίζοντας τις χρόνιες αδυναμίες του (απουσία σταθερών
πολιτικών), θα μπορούσαν να θεσμοθετήσουν ένα μόνιμο εκπαιδευτικό συμβούλιο για
την επιστημονική στήριξη των σχολείων και των εκπαιδευτικών μας στην Πόλη.
Αντ’ αυτού, μέχρι σήμερα είδαμε να κλειδώνονται στα συρτάρια, πολύτιμες επιστημονικές μελέτες για την ομογενειακή εκπαίδευση, οι οποίες συντάχθηκαν από στελέχη του Υπ. Παιδείας μετά από επιτόπιες έρευνες. Ακόμη βλέπουμε εκ μέρους του ελληνικού Υπ. Παιδείας, μια συστηματική αποφυγή συνεργασίας με φορείς όπως ο σύλλογος ομογενών εκπαιδευτικών της Πόλης, η Οικουμενική Ομοσπονδία Κωνσταντινουπολιτών, που μπορούν να συμβάλουν στον καθορισμό μιας πάγιας πολιτικής για την ελληνική εκπαίδευση στην Πόλη.
Για τους παραπάνω λόγους, κάθε πρόταση για αναδιάταξη των ομογενειακών σχολείων, όταν προέρχεται από κρατικούς παράγοντες της Ελλάδας, εάν δεν περιλαμβάνεται σε ένα σύνολο μέτρων για την αναβάθμιση της ομογενειακής εκπαίδευσης, θα εκληφθεί ως μια ακόμη «τρικλοποδιά» του Αθηναϊκού κέντρου στον Ελληνισμό της Πόλης.
Γρηγόρης Κεσίσογλου
Αντ’ αυτού, μέχρι σήμερα είδαμε να κλειδώνονται στα συρτάρια, πολύτιμες επιστημονικές μελέτες για την ομογενειακή εκπαίδευση, οι οποίες συντάχθηκαν από στελέχη του Υπ. Παιδείας μετά από επιτόπιες έρευνες. Ακόμη βλέπουμε εκ μέρους του ελληνικού Υπ. Παιδείας, μια συστηματική αποφυγή συνεργασίας με φορείς όπως ο σύλλογος ομογενών εκπαιδευτικών της Πόλης, η Οικουμενική Ομοσπονδία Κωνσταντινουπολιτών, που μπορούν να συμβάλουν στον καθορισμό μιας πάγιας πολιτικής για την ελληνική εκπαίδευση στην Πόλη.
Για τους παραπάνω λόγους, κάθε πρόταση για αναδιάταξη των ομογενειακών σχολείων, όταν προέρχεται από κρατικούς παράγοντες της Ελλάδας, εάν δεν περιλαμβάνεται σε ένα σύνολο μέτρων για την αναβάθμιση της ομογενειακής εκπαίδευσης, θα εκληφθεί ως μια ακόμη «τρικλοποδιά» του Αθηναϊκού κέντρου στον Ελληνισμό της Πόλης.
Γρηγόρης Κεσίσογλου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.