Από αριστερά ο συγγραφέας κ. Α. Κυριαζής, ο ιστορικός κ. Βλ. Αγτζίδης και ο πρόεδρος του Συλλόγου Κων/πολιτών κ. Αντ. Λαμπίδης
Στις 19 Μαρτίου 2012 πραγματοποιήθηκε στον Σύλλογο Κωνσταντινουπολιτών, η παρουσίαση του βιβλίου «Παλιννόστηση στις γλυκές πατρίδες, 1918 – 1922» του κ. Άρη Κυριαζή.
Το βιβλίο έχει εκδοθεί εδώ και πολλά χρόνια, όμως μέχρι σήμερα δεν είχε τύχει της κατάλληλης προσοχής και προβολής, παρ’ ό,τι είναι ίσως το μοναδικό στο είδος του, αφού αναφέρεται στην αποκατάσταση των Ελλήνων της Αν. Θράκης, της Ιωνίας και του Πόντου, που είχαν εκτοπιστεί κατά την έναρξη του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, την περίοδο 1913 – 1914. Να σημειωθεί ότι, η πρώτη μαζική και εκτεταμένη εθνοκάθαρση των Νεότουρκων υπό του Κομιτάτου Ένωση και Πρόοδος έγινε τότε και μετά ακολούθησαν των Αρμενίων, των Ασσυρίων και ξανά των Ελλήνων του Πόντου και της Ιωνίας. Παρά ταύτα αυτοί οι πρώτοι εξοντωτικοί εκτοπισμοί, ελάχιστα έχουν ερευνηθεί επιστημονικά.
Ο κ. Α. Κυριαζής, στο έργο του παρουσιάζει μία σειρά πρωτότυπων εγγράφων, τα οποία προέρχονται από το προσωπικό του αρχείο. Αυτά αφορούν το έργο της Επιτροπής Αποκατάστασης που είχε ιδρυθεί από το Οικουμενικό Πατριαρχείο, μετά την κατάρρευση του καθεστώτος της Ένωσης και Προόδου και την παράδοση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στις συμμαχικές δυνάμεις. Μέσα από τα έγγραφα αναδεικνύεται το τιτάνιο έργο της παλιννόστησης των εκτοπισμένων που διασώθηκαν, το έργο της αποκατάστασης στις εστίες τους, οι οποίες στο μεταξύ είχαν καταστραφεί και λεηλατηθεί από μουσουλμάνους πρόσφυγες των Βαλκανίων και τους εγχώριους μουσουλμανικούς πληθυσμούς. Επίσης το βιβλίο περιέχει έγγραφα και στοιχεία για την περίθαλψη των ορφανών των Ελλήνων που φονεύθηκαν κατά τους εκτοπισμούς κ.α.
Την αξία και την πρωτοτυπία του έργου επισήμανε ο ιστορικός κ. Βλάσης Αγτζίδης, που ήταν ο κύριος παρουσιαστής του βιβλίου. Ο κ. Αγτζίδης, στην ομιλία του περιέγραψε το γενικότερο ιστορικό πλαίσιο, μέσα στο οποίο εκτυλίχθηκε η παλιννόστηση στην οποία αναφέρεται το έργο του κ. Άρη Κυριαζή. Ιδιαίτερη εντύπωση προκάλεσαν οι κρίσεις του για την αντιπροσφυγική πολιτική της φιλοβασιλικής Ελλάδας και τις τραγικές επιλογές του Ελευθέριου Βενιζέλου.
Περισσότερα, από την πολύ ενδιαφέρουσα παρουσίαση του βιβλίου θα δημοσιεύσουμε στο προσεχές τεύχος της «Ανατολής».
