Η εφημερίδα «Ανατολή» επανειλημμένα έχει αναφερθεί στους λόγους που δεν δίνεται άδεια επαναλειτουργίας της Θεολογικής Σχολής Χάλκης.
Μάλιστα στο τεύχος Ιουνίου 2009 (Αρ. 70) η εφημερίδα μας δημοσίευσε ένα αποκαλυπτικό επίσημο έγγραφο των τουρκικών αρχών που έφερε στο φως της δημοσιότητας η εφημερίδα «Μιλλιέτ».
Σύμφωνα με αυτό, το 2000 επί πρωθυπουργίας Μπ. Ετζεβίτ και με πρωτοβουλία του ιδίου, έρχεται στην «Βοηθητική Επιτροπή Μειονοτικών Υποθέσεων» το ερώτημα για την χορήγηση άδειας λειτουργίας στη Θεολογική Σχολή.
Στο όργανο αυτό που συνεδρίασε υπό τον υποδιοικητή Γενικής Ασφάλειας, συμμετείχαν στελέχη των υπουργείων Εξωτερικών, Εσωτερικών, Παιδείας, Θρησκευτικών Υποθέσεων, των υπηρεσιών ΜΙΤ, του Συμβούλιου Εθνικής Ασφάλειας και του Γενικού Επιτελείου Στρατού.
Η απόφαση της «Επιτροπής» που δημοσιεύει η Μιλλιέτ και που φέρει την ένδειξη «μυστική», απορρίπτει το αίτημα της πρωθυπουργίας για να επιτραπεί στις μειονότητες να λειτουργήσουν «επαγγελματικές σχολές κατάρτισης κληρικών».
Και μεταξύ άλλων αναφέρει «…Η λειτουργία οποιασδήποτε θεολογικής σχολής (όπως της Χάλκης) θα σημαίνει την αλλαγή της εφαρμοζόμενης εθνικής πολιτικής και παραβίαση του «Πρωτοκόλλου Πολιτικής Εθνικής Ασφάλειας» στο θέμα αυτό. Γι’ αυτό αποφασίζουμε ομόφωνα το θέμα να συζητηθεί στο Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας».
Όπως προκύπτει από το συγκεκριμένο έγγραφο αλλά και από σειρά άλλων στοιχείων, η βασική αιτία που ακυρώνεται κάθε απόπειρα επαναλειτουργίας της Θεολογικής Σχολής, είναι το γεγονός ότι τόσο η Σχολή όσο και το Οικουμενικό Πατριαρχείο, συγκαταλέγονται στο κεφάλαιο «εσωτερικές απειλές εθνικής ασφάλειας» του «Πρωτοκόλλου Πολιτικής Εθνικής Ασφάλειας», που χαρακτηρίζεται ως το «μυστικό σύνταγμα» της Τουρκίας.
Προ εβδομάδων, με αφορμή τις αποκαλύψεις για αποσταθεροποίηση της κυβέρνησης από τους μηχανισμούς της Χωροφυλακής, επανήλθε στην επικαιρότητα το «Πρωτόκολλο Πολιτικής Εθνικής Ασφάλειας» και ο πρωθυπουργός κ. Ερντογάν εξέφρασε την πρόθεση του να προχωρήσει στην τροποποίηση του Πρωτοκόλλου. Εάν πραγματοποιηθεί η τροποποίηση και αφαιρεθεί από τον κατάλογο των «εσωτερικών απειλών για την εθνική ασφάλεια» το Οικ. Πατριαρχείο, τότε θα αρθεί το σημαντικότερο εμπόδιο για την επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής Χάλκης.
ΕΝΟΧΛΗΜΕΝΟΣ Ο ΕΡΝΤΟΓΑΝ
Ο Τούρκος πρωθυπουργός κ. Ερντογάν, προ ημερών εξέφρασε την ενόχληση του, επειδή μέχρι σήμερα παραμένει κλειστή η Θεολογική Σχολή Χάλκης, όμως δεν διευκρίνισε σε τι οφείλετε η παράταση της απαγόρευσης. Προφανώς ο ίδιος είναι σε θέση να γνωρίζει καλύτερα απ’ όλους τους πραγματικούς λόγους.
Παρά ταύτα το θέμα φαίνεται ν’ απασχολεί τόσο την τουρκική κυβέρνηση όσο και τον τουρκικό τύπο. Μάλιστα, μετά και από το επικριτικό πρόσφατο ψήφισμα του Συμβουλίου της Ευρώπης, για το θέμα της «αμοιβαιότητας», η τουρκική κυβέρνηση αλλάζει στάση και αποσυνδέει την επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής με ελληνικά ανταλλάγματα για την μειονότητα της Δ. Θράκης.
Η Bugün στις εσωτερικές της σελίδες με τίτλο «Τσιτσέκ: Στην ημερήσια διάταξη διαδικασίες για το άνοιγμα της Θεολογικής Σχολής» γράφει ότι ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και κυβερνητικός εκπρόσωπος Τζεμίλ Τσιτσέκ, μιλώντας στους δημοσιογράφους μετά το πέρας του υπουργικού συμβουλίου και απαντώντας σε ερώτηση για θέματα τα οποία προβλήθηκαν εκ μέρους του Υπουργού Επικρατείας και επικεφαλής των διαπραγματεύσεων με την Ε.Ε., Εγκεμέν Μπαγίς, όσον αφορά τις θρησκευτικές ομάδες στην Τουρκία, καθώς και για το θέμα της επαναλειτουργίας της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης, είπε ότι για το θέμα αυτό ως κυβέρνηση από την πρώτη στιγμή που ανέλαβαν τη διακυβέρνηση προέβησαν σε πολύ σημαντικές ρυθμίσεις. Πρώτη μεταξύ αυτών έρχεται και ο Νόμος περί Ευαγών Ιδρυμάτων.
Ο ίδιος χαρακτηριστικά είπε: «Η περίοδος διαλόγου αναφορικά με τις μειονότητες συνεχίζεται. Στη νήσο Πρίγκηπο είχαν πραγματοποιηθεί κάποιες συναντήσεις και αναφορικά με αυτές ο Υπουργός Επικρατείας Μπαγίς παρείχε πληροφόρηση στο υπουργικό συμβούλιο. Άλλωστε, εργαζόμαστε πάνω σε ορισμένα αιτήματα, επειδή δεν είναι αιτήματα τα οποία μπορούν απλώς να ακουστούν και να παραμεριστούν. Τα υπουργεία και συγκεκριμένοι συνάδελφοι πραγματοποιούν κάποιες εργασίες. Ένα μέρος αυτών έχει σχέση και με την άνοδο των δημοκρατικών προδιαγραφών της Τουρκίας. Ένα από αυτά είναι και η Θεολογική Σχολή. Αυτά είναι θέματα, τα οποία αξιολογούνται και πάνω στα οποία εργαζόμαστε».
O Şükrü Küçükşahin σε άρθρο του στη Hürriyet (15/2) με τίτλο «Νέα προσέγγιση στη Θεολογική Σχολή» γράφει:
Η αναφορά του πρωθυπουργού Ερντογάν, «είμαι ανήσυχος από το γεγονός ότι η Θεολογική Σχολή δεν έχει ανοίξει», αποτελεί μια ένδειξη για το άνοιγμα της Σχολής μια ώρα νωρίτερα. Είχα αναφερθεί και άλλοτε στο θέμα γράφοντας ότι η κυβέρνηση αναζητεί στη βάση της αμοιβαιότητας «να υλοποιηθούν κάποια βήματα, τα οποία θα στρέφονται προς τους “Τούρκους” της δυτικής Θράκης».
Όμως, τώρα, βλέπω ότι η κυβέρνηση έχει την τάση απεμπόλησης της αμοιβαιότητας. Χθες, συνομίλησα με τον Μπαγίς και τα λόγια του σηματοδοτούσαν την αλλαγή αυτή:
«Η προσέγγιση αυτή υπάρχει από παλιά. Ο Πρωθυπουργός μας, απέστειλε μια επιστολή στον Παπανδρέου, η οποία και απαντήθηκε. Ελήφθη μια απόφαση συνάντησης, όμως η ημερομηνία της δεν έχει καθορισθεί ακόμη. Εμείς κάναμε γνωστό ότι είμαστε έτοιμοι ανά πάσα στιγμή. Σε αυτούς, όμως, η ημερήσια διάταξή τους είναι η κρίση…
Τώρα, προκειμένου να επιστρέψουμε τα δικαιώματά τους στους δικούς μας συμπατριώτες, δεν θα ήταν σωστό να αναμένουμε από μια άλλη χώρα την τήρηση της αρχής της αμοιβαιότητας.
Όμως, οι δημοκρατικές χώρες τέτοιου είδους ευαίσθητα βήματα τα υλοποιούν στο πλαίσιο της καλής θέλησης και ταυτόχρονα. Τότε, η όλη διαδικασία διευκολύνεται πολύ. Όσο λάθος έχει η Ελλάδα για τα δικαιώματα της “τουρκικής” μειονότητας να αναμένει κάποια βήματα από την Τουρκία, άλλο τόσο λάθος θα είναι και μια δική μας αντίστοιχη προσδοκία».
Ο Μπαγίς επίσης εισηγήθηκε τα αναγκαία βήματα να πραγματοποιηθούν ταχύτατα: «Ένας συμπατριώτης μας, ο οποίος θα αποφοιτήσει από τη Σχολή αυτή, αύριο θα λειτουργήσει σε μια εκκλησία στη Σιγκαπούρη. Μια ημέρα θα γίνει Αρχιεπίσκοπος. Αντί να αποφοιτήσει από την Αθήνα και τη Μόσχα, θα αποφοιτήσει από την Κωνσταντινούπολη. Ήδη όσοι μένουν στη χώρα μου τέσσερις ημέρες φεύγουν ως φίλοι. Σκεφθείτε αυτόν που θα έχει μείνει στην Τουρκία επί τέσσερα χρόνια. Πλέον όλοι πρέπει να το σκεφθούν».
Συνεκτιμώντας τα δεδομένα, μπορεί το 2010 να αποδειχτεί καθοριστική χρονιά για την επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής Χάλκης.Η «Βοηθητική Επιτροπή Μειονοτικών Υποθέσεων» που αντικαταστάθηκε το 2004 από την «Επιτροπή Αξιολόγησης Μειονοτικών Προβλημάτων», λειτούργησε από το 1962 και όπως φαίνεται έπαιξε καθοριστικό ρόλο, στην οργάνωση των διώξεων κατά της ελληνικής μειονότητας στην Πόλη, την Ίμβρο και την Τένεδο.
